2022-09-02
İletişime geçin
+905455880258Mirasta tenkis davası, murisin tasarruf özgürlüğünü aşarak saklı pay sahibi mirasçıların miras hakkına yaptığı tecavüzün giderilmesi ve murisin yaptığı tasarrufun kanuni sınırlar içerisine çekilmesi için açılan bir davadır.
Tenkis davası miras hukukuna ilişkin bir dava olup murisin (miras bırakanın) ölümü halinde açılabilen bir davadır. Muris sağ iken bu davanın açılması mümkün değildir. Mirasta tenkis davası, miras bırakanın bazı mirasçılar aleyhine mirastan mal kaçırmak amacıyla yaptığı işlemlerine karşı oldukça etkili bir hukuk davasıdır.
Mirasta tenkis davası, hukuk sistemimizde bazı yasal mirasçıların saklı payını koruma altına almasının bir sonucu olarak uygulamaya yansımış bir davadır. Türk Medeni Kanunu’na göre miras bırakanın annesi, babası, çocuğu ve torunları onun “saklı paylı mirasçıları” olarak kabul edilmektedir. Bu kişilerin sahip olduğu miras hakkı üzerindeki kanunen belirlenmiş orana ise “saklı pay” denilmektedir. Kanun koyucu burada miras bırakanın kendi malvarlığı üzerindeki tasarruf hakkı ile mirasçıların miras hakkı üzerindeki hakları arasında bir dengeye giderek, miras bırakana mirasçılarının sahip olması gerek saklı payları gözeterek işlem yapma ödevini yükler. Bu durum miras bırakanın kendi malvarlığı üzerinde sınırsız bir tasarruf yetkisinin olmadığını göstermektedir.
Tüm bu kısıtlara rağmen miras bırakan ölüme bağlı bir tasarruf ile kendi malvarlığı üzerinden başka kişilere veya mirasçılara karşılıksız kazandırmalarda bulunabilir. Böyle bir durumu farkeden mirasçılar miras bırakanın ölümünün ardından mirasta tenkis davasını açarak bu kazandırmanın miras bırakanın sahip olduğu kanuni sınıra çekilmesini isteyebilmektedir.
Mirasta tenkis davası açabilmenin şartları mirasçının, murisin saklı paylı mirasçısı olması, saklı paya sahip olması ve murisin tasarruf işlemi ile mirasçıların saklı payını ihlal etmesi gerekmektedir.
Murisin malvarlığı üzerinde satım, bağış gibi tasarruflar ile terekede hak sahibi olmalarını önleyemeyeceği yasal mirasçılara saklı paylı mirasçılar denilmektedir ve saklı paylı mirasçılar kanunda sınırlı olarak sayılmıştır. Bu kişiler murisin annesi, babası, altsoyu ve sağ kalan eşidir.
Saklı pay oranları kanunda belirlenmiştir. Türk Medeni Kanunu Madde 506: “Saklı pay aşağıdaki oranlardan ibarettir:
Kanunun emredici hükümleri gereğince bu oranların değiştirilmesi ve “mirastan feragat”, “mirasçılıktan çıkarma”, “mirasın reddi” kurumları haricinde miras bırakan tarafından bir tasarruf işlemi ile mirasçıların mahrum bırakılabilmesi mümkün değildir.
Saklı paylı mirasçıların saklı pay oranları mirastan düşüldükten sonra kalan pay üzerinde miras bırakan serbestçe tasarruf edebilecektir. Tenkis hesabına esaa olacak tereke aşağıdaki gibi belirlenir;
TEREKE AKTİFLERİ (-) CENAZE GİDERLERİ, TEREKE BORÇLARI, TEDBİR MASRAFLARI, YAŞAYANLARIN 3 AYLIK GEÇİM GİDERLERİ (+) SAĞLAR ARASI KARŞILIKSIZ KAZANDIRMALAR
Türk Medeni Kanunu Madde 565’de emredici biçimde ve sınırlı olarak düzenlenmiştir.
“Aşağıdaki karşılıksız kazandırmalar, ölüme bağlı tasarruflar gibi tenkise tâbidir:
Buna ilişkin bir kazandırma varsa terekeye yeniden dahil edilerek tereke hesabı baştan yapılacaktır.
Mirasta tenkis davasında tenkis hesabına dahil edilecek sağlar arası kazandırmalar kanunda sınırlı olarak sayılığından bahisle; kanunda düzenlenmemiş olan sağlar arası tasarruflar ivazsız olarak yapılsa bile tenkise tabi değildir. Uygulamaya bakıldığında aşağıdaki örnekler ile sıkça karşılaşılmaktadır:
Mirasta tenkis davası, saklı paylı mirasçılar tarafından açıldıktan sonra mirasta tenkis sırasına bağlı olarak tenkis edilecek ve terekeye iade dilecektir. Tenkis davasında karşı taraf miras bırakanın kazandırma yaptığı kişilerdir. Bu kişiler üçüncü şahıslar olabileceği gibi başka bir saklı paylı mirasçı da olabilir. Murisin kazandırma yaptığı kişi veya kişiler ölmüş ise dava mirasçılarına karşı açılabilir.
Mirasta tenkis davası bir hak düşürücü Türk Medeni Kanunu madde 571’de düzenlenmiştir: “Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer. Bir tasarrufun iptali bir öncekinin yürürlüğe girmesini sağlarsa, süreler iptal kararının kesinleşmesi tarihinde işlemeye başlar. Tenkis iddiası, def’i yoluyla her zaman ileri sürülebilir.” Şeklinde 1 yıllık bir hak düşürücü süreye tabi olarak düzenlenmiştir.
Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir. Bilindiği üzere her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer. Görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez, dolayısıyla her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir.
AV.İREM BİKE DEMİRHAN
Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz? Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz. Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için tarafımız ile iletişime geçebilirsiniz. (Avukatlık Kanunu uyarınca ücretsiz danışmanlık ve bilgi verme hizmetimiz bulunmamaktadır.)
İletişime geçin
+905455880258