Tenkis Davası

Tenkis davası, saklı payı tecavüze uğrayan mirasçıların saklı paylarının iade edilmesi maksadıyla açtığı dava türüdür. Tenkis davasının amacı, saklı paylı mirasçıların saklı payını ihlal kazandırmaları, yasal sınıra indirmektir Böylelikle, saklı paylı mirasçı, mirastaki saklı payını alabilecektir. Tenkis davası sadece mirasbırakanın ölümü halinde açılabilen bir davadır.

Saklı Pay Nedir?

Türk Medeni Kanunu’nda bazı yasal mirasçıların yasal miras payının belli bir kısmını miras bırakanın tasarrufundan koruyarak saklı pay ilan etmesidir.

Saklı Pay Oranları

Saklı pay oranları Türk Medeni Kanunu’nun 506. Maddesinde açıkça belirtilmiştir. Hükme göre saklı pay oranları;

-Altsoy için yasal miras payının yarısı,

-Ana babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,

-Sağ kalan eş için, altsoy veya ana baba zümresiyle birlikte mirasçı olması durumunda yasal miras payının tamamı, diğer durumlarda yasal miras payının dörtte üçü

Dolayısıyla, saklı paylı mirasçılar miras bırakanın altsoyu, ana baba ve sağ kalan eşidir.

Tenkis Nasıl Yapılır?

Tenkis hesabı için mahkeme tarafından genellikle bilirkişi atanır. Tereke hesaplanırken miras bırakanın alacakları ve borçları belirlenir. Tenkis edilecek miktar belirlenirken miras bırakanın mal varlığı ile alacakları ve tenkise konu olabilecek işlemlerin konusu şeyler ölüm günündeki haline göre hesaplanır.

Tenkis Davasının Şartları Nelerdir?

Tenkis davasının açılabilmesi için:

Saklı paylı mirasçıların, mirastan kalan haklarını kazanamamış olması ve miras bırakanın sağlararası ya da ölüme bağlı tasarrufu ile tasarruf sınırını aşmış olması gerekir. Murisin tasarrufun sınırını aşması hakkında mirasçıların dava açabilmesi için miras bırakanın tasarruf yaptığı zaman içerisinde mirasçı olması gerekmektedir.

Tenkise tabi olmayan tasarruflara bakmak gerekirse;

Tenkise tabi tasarruflar, emredici biçimde sınırlı sayıda düzenlenmiştir. Bu nedenle kanunda düzenlenmemiş olan sağlar arası tasarruflar, ivazsız yapılmış olsalar bile tenkise tabi tutulmazlar.

Örnekler,

-Adet üzerine verilen hediyeler

-Bağışlamalar

-Kazanılmış haktan vazgeçilmesi vb.

Tenkis Davasını Kimler Açabilir?

Tenkis davası yalnızca saklı oy sahibi olan mirasçılar tarafından açılabilir. Saklı paylı mirasçılar bir arada tenkis davası açabileceği gibi ayrı ayrı da tenkis davası açabilir. Burada önemli olan husus; saklı paylı mirasçılar yalnızca kendileri için tenkis davası açabilmektedir.

Kimlerin tenkis davası açamayacağı hususuna bakmak gerekirse;

Saklı payını elde eden mirasçılar tenkis davası açamaz. Saklı payın ihlal edilmesi şarttır. Mirasçı dışındaki kişiler temsilen dava açamazlar. Yani miras payını devralanlar veya vasiyeti yerine getirme görevlisi, tereke temsilcisi ve memur tarafından tenkis davası açılamamaktadır.

Saklı pay sahipleri 18 yaşından küçük ya da kısıtlı (korunması gereken kişiler ise yasal temsilcisi tarafından da tenkis davası açılıp saklı payın zedelenmesi iddiasında bulunabilmektedir.

Tenkis Davasında Süreler

Tenkis davasının açılma süreleri TMK’nın 571. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükme göre dava açma hakkı mirasçıların saklı paylarına tecavüz edildiğini öğrendikleri andan itibaren bir yıldır. Tenkis iddiası, defi yoluyla her zaman ileri sürülebilir. Kişi dava açma süresini kaçırmış olsa dahi kendisine yöneltilen kazandırmaya ilişkin taleplere karşı defi olarak öne sürebilir. Vasiyetnameler hakkında açılacak davalar vasiyetnamenin açıldığı tarihten ve diğer tasarruflar hakkında mirasın açılmasından itibaren on yıl geçmesiyle düşecektir.

Tenkis Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Tenkis davalarında mal varlığının tamamı için miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesinde açılır. Miras bırakanın tasarruflarının tenkisi de bu yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesinde görülür.

Tenkis davası ne kadar sürer?

Adalet Bakanlığı tarafından yargıda hedef süreler belirlenmiştir. Bu süreler davanın konusu ve niteliği uyarınca belirlenmiş olup İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde değerlendirilmez. Pratik uygulamalara göz atıldığında;

• Tebligat süreleri
• Keşif yapılması ve bilirkişi incelemesi
• Varsa tanıkların dinlenmesi gibi süreçler dava içeriğine göre değişiklik gösterir.

Genel ortalamalara bakıldığı zaman tenkis davalarının ortalama olarak 12 ila 24 ay arasında sonuçlandığı söylenebilir. İlk derece mahkeme kararının ardından başlayan İstinaf ve Yargıtay aşamaları hesap edildiğinde bir davanın 3-4 yıla kadar uzaması mümkündür.

Ancak bir davanın en kısa süre içerisinde sonuçlanması doyanın yakından takip edilmesi ile birebir ilgilidir. İyi bir dosya takibi davanın gereksiz uzamasını engellemektedir.

Avukat Vekalet Ücreti Ne Kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir. Bilindiği üzere her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer. Görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez, dolayısıyla her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir.

İlgili Yazılarımız;

• Tenkis Davası
• Terekenin Tespiti Davası
• İzale-İ Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası
• Mirasın Hükmen Reddi Davası
• Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) Davası
• Mirasta Tenkis Davası
• Mirasta Denkleştirme Davası
• Vasiyetnamenin Tenfizi
• Mirastan Çıkarma (Iskat)
• Vasiyetname
• Terekeye Temsilci Atanması

AV.İREM BİKE DEMİRHAN