İhtiyati Haciz

İhtiyati haciz, alacaklının bir para alacağının zamanında ödenmesini garanti altına almak için, mahkeme kararı ile borçlunun borcuna yetecek kadar malına geçici olarak hukuken el konulmasıdır. Alacaklı, borçlusunun borcunu zamanında ödeyeceğinden kuşku duyuyorsa, ilk önce borçlunun mallarına ihtiyati haciz konulmasını sağlar; ondan sonra davasını açar veya ilamsız icra takibini yapar. Alacaklı, açtığı davayı kazanırsa veya yaptığı ilamsız icra takibi kesinleşirse artık borçlunun mallarını bu aşamada haczettirmek için bir çaba harcamaz. Konulan ihtiyati haciz kesin hacze dönüşünce hacizli mal alacaklının talebi ile icra dairesince satılır ve satış bedeli ile alacaklının alacağı ödenir.

İhtiyati Haciz Şartları Nelerdir?

• Alacağın rehinle teminat altına alınmamış olması gereklidir.
• Kural olarak vadesi gelmiş bir alacak bulunmalıdır.
• Alacağın paraca alacağı olması gereklidir.
• Alacağa ilişkin ve ihtiyati haczin yapılmasını haklı gösterecek delillerin bulunması gereklidir.
• İhtiyati haciz talebinde bulunan alacaklının mahkemeye teminat yatırması gereklidir. Ancak alacak bir ilama dayanıyorsa teminat yatırılmasına gerek yoktur.

İhtiyati Haciz Kararının Yerine Getirilmesi

Mahkemeden ihtiyati haciz kararı alan alacaklı, bu kararın yerine getirilmesi için, hemen icra dairesine başvurabilir. Başvurulacak icra dairesi, ihtiyati haciz kararını vermiş olan mahkemenin yargı çevresindeki icra dairesidir. Alacaklının ihtiyati haciz kararının yerine getirilmesini, verdiği tarihten itibaren on gün içinde istemesi gerekir. Alacaklı, yetkili icra dairesine bu süre içinde başvurarak ihtiyati haciz kararının yerine getirilmesini istemezse, ihtiyati haciz kararı kendiliğinden kalkar.

İhtiyati haciz kararı, haciz yolundaki hükümlere göre yerine getirilir. Yani icra dairesi, borçlunun mallarına genel haciz yolundaki hükümlere göre ihtiyati haciz koyar ve ihtiyaten haczettiği mallar üzerinde oradaki hükümlere göre muhafaza tedbiri alır. Borçlunun ihtiyaten haczedilmiş olan malları üzerindeki tasarruf yetkisi de kısıtlanır.

İhtiyati Haciz Kararına İtiraz

Borçlu, kendisi dinlenmeden verilen ihtiyati haciz kararını veren mahkemenin yetkisine, ihtiyati haczin dayandığı sebeplere ve teminata karşı; kendisininde bulunduğu hacizlerde haczin uygulanması aksi durumda haciz tutanağının kendisine tebliğ tarihinden yedi gün içinde aynı mahkemede ihtiyati haciz kararına itiraz edebilir.

İhtiyati haciz kararı ile borçlunun değil de üçüncü kişinin mallarına haciz konulmuşsa, menfaati ihlal edilen üçüncü kişiler de ihtiyati haczi öğrendiği tarihten itibaren yedi gün içinde ihtiyati haczin dayandığı sebeplere veya teminata aynı mahkemede itiraz edebilir.  Borçlu, kendisi dinlenmeden verilen ihtiyati haciz kararına karşı, alacaklının iddia ettiği alacağın mevcut olmadığı hakkında bir itirazda bulunamaz. Borçlu alacağın esasına ilişkin olan bu itirazını, alacaklının açacağı davada veya alacaklının yapacağı icra takibinde ileri sürer.

İhtiyati Haczin Etkisi

İhtiyati haciz alacaklının devam etmekte olan veya henüz başlamamış olan bir takibinin veya davasının sonunda alacağının ödenmesini garanti altına almak için, borçlunun mallarına geçici olarak el konulmasıdır. Bu nedenle, ihtiyati haczin kesin bir etkisi yoktur. Yani alacaklı ihtiyati haciz kesinleşmeden önce, ihtiyaten haczedilen malların satılmasını ve bedelinden alacağının ödenmesini isteyemez. Alacaklının ilk önce ihtiyati haczin kesinleşmesi için harekete geçmesi gerekir. Alacaklının, ihtiyati haciz koydurmuş olduğu mallar üzerinde rüçhan hakkı yoktur.

Dava veya Takipten Önce Konulmuş Olan İhtiyati Haczin Tamamlanması

Alacaklı, borçluya karşı bir icra takibi yapmadan veya dava açmadan önce ihtiyati haciz kararı almış ve buna dayanarak borçlunun mallarına ihtiyati haciz koydurtmuş ise, yedi gün içinde borçluya karşı takip talebinde bulunmak veya bir alacak davası açmak zorundadır aksi halde ihtiyati haciz hükümsüz kalır; yani düşer.

Alacaklının Yedi Gün İçinde Takip Talebinde Bulunması: alacaklının bu yedi gün içinde yapacağı takip, icra veya iflas takibi olabilir.

Alacaklının Yedi Gün İçinde İcra Takibi Yapması

Alacaklı, hazır bulunduğu ihtiyati haczin konulmasından, ihtiyati haciz yokluğunda yapılmışsa ihtiyati haciz tutanağının tebliğinden itibaren yedi gün içinde icra takibi yaparsa, icra dairesi borçluya bir ödeme emri gönderir. Borçlu bu ödeme emrine yedi gün içinde itiraz etmezse, ödeme emri kesinleşir bununla ihtiyati haciz de kendiliğinden kesin hacze dönüşür. Borçlu yedi gün içinde ödeme emrine itiraz ederse bu itiraz icra dairesi tarafından hemen alacaklıya tebliğ olunur. Alacaklı, bu itirazı gidermek için itirazın kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde harekete geçmek zorundadır. Yani alacaklı, yedi gün içinde ya icra mahkemesinden itirazın kaldırılmasını istemek veya mahkemede itirazın iptali davası açmak zorundadır.

Alacaklının Yedi Gün İçinde İflas Takibi Yapması

Alacaklı yedi gün içinde, iflasa tabi borçlusuna karşı iflas takibi yaparsa, borçluya bu defa bir iflas ödeme emri gönderilir. Borçlu yedi veya beş günlük süresi içinde iflas ödeme emrine itiraz etmezse, bu durum hemen alacaklıya tebliğ edilir. Bunun üzerine alacaklı, yedi gün içinde ticaret mahkemesinde borçluya karşı iflas davası açmaya mecburdur aksi halde ihtiyati haciz hükümsüz kalır.

İhtiyati Hacizden Dolayı Tazminat Davası

İhtiyati haciz koyduran alacaklının borçlunun bu yüzden uğrayacağı bütün zararlardan sorumlu olduğunu ve bunun için bir teminat göstermek zorundadır. Haksız ihtiyati hacizden zarar gören borçlunun alacaklıya karşı açabileceği tazminat davasını incelemek gerekir. Alacaklının tazminata hükmedilebilmesi için:

• İhtiyati haciz koydurmuş olan alacaklının, haksız çıkmış olması.
• Borçlunun malları için ihtiyati haciz kararı alınmış ve bu karar yerine getirilmiş olması, yani borçlunun malları üzerine ihtiyati haciz konulmuş olması.
• Borçlu malları üzerine ihtiyati haciz konulmuş olmasından bir zarar görmüş olması.

İhtiyati Hacizde Teminat

Teminat, alacaklının ileride haksız çıkması halinde borçlunun ve üçüncü kişinin uğrayacağı zararları karşılamak amacıyla alınmaktadır (İİK madde 259). Mahkemelerde genellikle alacağın yatıracağı teminat oranı %10-%15 oranındadır. Alacaklının borçlu aleyhine başlatmış olduğu icra takibinin kesinleşmesinin ardından alacaklı teminat olarak yatırdığı değeri geri alabilecektir.

İhtiyati Hacze Yetkili ve Görevli Mahkeme

Yer yönünden yetkili mahkeme, takibe konu olan borcun kaynağına göre yetkili icra dairesinin bulunduğu yerdir. Görevli mahkeme ise para alacağına ilişkin olduğundan asliye hukuk mahkemesi veya asliye ticaret mahkemesidir. Ancak borcun konusuna göre hangi mahkemeden talep edileceği de değişkenlik göstermektedir. Ticari davalardan kaynaklanan borca dayalı olarak talep ediliyor ise asliye ticaret mahkemesine başvurulacaktır. Ancak tacir olmayan kimseler arasındaki borçtan ve para alacağından kaynaklanması halinde asliye hukuk mahkemesine başvurulmalıdır.

Örnek Yargıtay Kararları

Yargıtay 23. Hukuk Dairesi’nin 18.09.2019 Tarih ve 2019/2282 Esas 2019/3683 Karar :

“Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; İİK’nın .. maddesi uyarınca ihtiyaten haczedilen mallar kesin hacze dönüşmeden, başka bir alacaklı tarafından haczedilirse ihtiyati haczi sahibinin İİK’nın … maddesi şartlarında resen ve muvakkaten iştirak edeceği, yine İİK’nın … maddesi uyarınca muvakkat hacizler için ayrılmış hisseler vaziyet anlaşılıncaya kadar sağlam bir bankaya, banka bulunmayan yerlerde mahkeme veya icra sandıklarına yatırılır şeklinde düzenleme getirildiği,

bu durumda davalı tarafın Anadolu … İcra Müdürlüğü .. Esas sayılı dosyasındaki ihtiyati haciz alacağının İİK’nın … maddesi yollaması ile İİK’nın … maddesi uyarınca kendiliğinden hacze iştirak edeceği, ihtiyati haciz takipleri bakımından İİK’nın .. maddesi uyarınca hisse ayrılması gerektiği gerekçesiyle şikayetin reddine dair verilen karar şikayetçi vekilinin istinaf talebi üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesi .. Karar sayılı kararı ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Hükmün onanması gerekmiştir.”

 Yargıtay  12.Hukuk Dairesi v 18.01.2023 tarih ve Esas: 2022/ 7245 Karar: 2023 / 294:

“Somut olayda, İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesince 03.04.2019 tarihinde takip konusu geminin ihtiyaten haczine karar verilmiş, 05.04.2019 tarihinde takibe başlanarak ihtiyati haciz kararının infazı çerçevesinde geminin seferden meni talep edilmiş ve aynı gün icra müdürlüğünce geminin seferden menine karar verilmiştir.

Her ne kadar ilk derece mahkemesince TTK’nun 1353. maddesi uyarınca geminin seferden meninin talep edilemeyeceği gerekçesi ile takip konusu gemi üzerindeki seferden men kaldırılmış ise de; yukarıda açıklandığı üzere seferden men ihtiyati haciz kararı sonrası geminin muhafaza tedbirleri kapsamında icra müdürlüğünce uygulanacağından TTK’nun 1352. maddesinde talebe ilişkin düzenleme nedeni ile seferden men kararının kaldırılması isabetsizdir. O halde, ilk derece mahkemesince, seferden men kararının kaldırılmasına ilişkin talebin reddine karar verilmesi gerekirken belirtilen şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.”

Avukat vekalet ücreti ne kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl  Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  İcra hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir.(2023 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi için tıklayınız.)

İlgili yazılarımız;

• İhtiyati haciz
• İstihkak Davası Nedir?
• İhtiyati Haciz Nedir?
• Menfi Tespit Davası Nedir? (İİK m.72)
• İtirazın İptali Davası (İİK m.67)
• İstirdat Davası (İİK m.72)
• Kesinleşmeden İcraya Konulamayacak Kararlar
• İtirazın iptali davası
• Ödeme emrine itiraz
• Konkordato
• Delil tespiti davası
• Nafaka Yükümlülüğünün İhlali Suçu (İİK m.344)
• Alacak tahsili
• İcra takip işlemleri
• İhtiyati haciz
• İcra takibine itiraz
• İmzaya itiraz
• Maaş haczi
• Cari hesap alacağı takibi
• Nafaka borcu ve icra süreci
• İtirazın kaldırılması davaları
• Menfi tespit davaları
• İstirdat davaları
• Tasarrufun iptali davası
• İstihkak davası
• Karşılıksız çek davaları
• İflas yolu ile takip
• Konkordato başta olmak üzere icra ve iflas hukuku kapsamında düzenlenen dava ve takip işlemlerini yürütmekteyiz.

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numaralı telefondan numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz. Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için tarafımız ile iletişime geçebilirsiniz. (Avukatlık Kanunu uyarınca ücretsiz danışmanlık ve bilgi verme hizmetimiz bulunmamaktadır.)

AV.İREM BİKE DEMİRHAN