2022-10-11
İletişime geçin
+905455880258Menfi tespit davası, gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle kendisini hukuki anlamda tehdit eden veya kendisi aleyhine icra takibi yapan kişiye karşı herhangi bir borcunun bulunmadığını sağlamaya yönelik açılan davadır.
Menfi tespit davası, kişinin dava itibariyle gerçekte borçlu olmadığının tespiti amacıyla açılan olumsuz tespit davasıdır. Menfi tespit davalarında dava tarihi itibariyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti gerekir. Menfi tespit davası icra takibinden önce ve sonra açılmak üzere ikiye ayrılabilir.
Kişi borcu bulunmadığı halde ileride dava veya takip hukuku yoluna başvurma ihtimali bulunulması halinde, bu başvuru yolunu engellemek amacıyla hakkında takip başlatılmadan önce bu davayı açabilir. Kısaca, bir icra takibi olmadan da borç tehdidi altında olan kişi menfi tespit davası açabilir.
Hakkında icra takibi başlatılan borçlu gerçekten böyle bir borcu bulunmadığı halde, ödeme emrine itiraz etmemiş veya etmiş olup da icra mahkemesince itirazın kaldırılması nedeniyle takibin kesinleşmesi sonrası açılabilen bir dava olarak karşımıza çıkar.
Menfi tespit davası açılabilmesi için bazı şartlar gerekir. Kişinin maddi hukuk bakımından borçlu olmaması fakat icra tehdidi altında olması menfi tespit davası açmakta hukuki yararının bulunması, borçlunun borçlu olduğu yönünde verilmiş ve kesinleşmiş bir mahkeme kararı olmamalıdır.
Menfi tespit davası gerçekte borçlu olmayan kişinin borçlu olmadığının tespiti amacıyla genel mahkemede açılan davadır. Menfi tespit davası birbiri ile çelişmemek kaydı ile bir çok sebebe dayalı olarak açılabilir. Örneğin;
İcra ve İflas Hukukunda düzenlenen menfi tespit davası hem maddi hukuk hem de usul hukuku açısından genel hükümlere tabidir. Davanın genel hükümlere tabi olması sebebiyle, Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanacaktır. Yerine göre asliye hukuk, asliye ticaret ve sulh hukuk mahkemeleri görevli olabilecektir. Yetkili mahkeme ise genel hükümlere göre tayin edilmeli, açılmış bir icra takibi var ise takibin bulunduğu yer görevli mahkemesi tercih edilmelidir.
Menfi tespit davası sonucunda mahkemece kabul veya ret yönünde bir hüküm kurulacaktır.
Kabulü halinde, takip derhal durur. Kararın kesinleşmesiyle birlikte; kabul kararının içeriğine göre icra dairesi tarafından, icra kısmen veya tamamen eski hale iade edilir. Alacaklı, borçluyu haksız ve kötü niyetli olarak menfi tespit davası açmaya zorlamış ise; borçlunun talebiyle mahkeme tarafından, takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere borçlunun zararının alacaklıdan tahsiline karar verilir.
Menfi tespit davasında alacaklı aleyhine tazminata hükmedilebilmesi için; alacaklının kötü niyetinin ispat edilmiş olması gerekir, bu hususta pek çok Yargıtay kararı bulunmaktadır.
Reddi halinde, alacaklının alacağı maddi hukuk bakımından tespit edilmiş olur. Davanın görülmesi sırasında alınmış ihtiyati tedbir kararı varsa; ret kararıyla birlikte kalkar. İhtiyati tedbir kararından dolayı; durmuş olan icra takibine kaldığı yerden devam edilir. İhtiyati tedbirden kaynaklı olarak alacaklı alacağına geç ulaşacak olduğundan; borçlu aleyhine yüzde yirmiden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilir. Tazminata hükmedilmesi için borçlunun kötü niyetli olması aranmaz.
Menfi tespit davasında hiçbir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye bağlı değildir. Açılmış veya açılmamış bir icra takibine ilişkin borç ödenene kadar bu dava açılabilir. Borç ödendikten sonra açılacak dava istirdat davasıdır. Eğer menfi tespit davası açıldıktan sonra borç ödenmişse dava istirdat davasına dönüştürülmelidir.
Adalet Bakanlığı tarafından yargıda hedef süreler belirlenmiştir. Bu süreler davanın konusu ve niteliği uyarınca belirlenmiş olup İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde değerlendirilmez. Pratik uygulamalara göz atıldığında;
Genel ortalamalara bakıldığı zaman menfi tespit davalarının ortalama olarak 12 ila 18 ay arasında sonuçlandığı söylenebilir. İlk derece mahkeme kararının ardından başlayan İstinaf ve Yargıtay aşamaları hesap edildiğinde bir davanın 2-3 yıla kadar uzaması mümkündür.
Ancak bir davanın en kısa süre içerisinde sonuçlanması doyanın yakından takip edilmesi ile birebir ilgilidir. İyi bir dosya takibi davanın gereksiz uzamasını engellemektedir.
Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir. Bilindiği üzere her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer. Görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez, dolayısıyla her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir.
AV.İREM BİKE DEMİRHAN
Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz? Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz. Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için tarafımız ile iletişime geçebilirsiniz. (Avukatlık Kanunu uyarınca ücretsiz danışmanlık ve bilgi verme hizmetimiz bulunmamaktadır.)
İletişime geçin
+905455880258