Vesayet ve Vasi Tayini

Vesayet, bazı ergin kişilerin veya velayet altında bulunmayan küçüklerin kişisel ve maddi menfaatlerini korumak amacıyla 4721 sayılı Türk Medeni Kanun’u ile düzenlenmiş bir hukuk kurumudur.

Vasilik Nedir?

Vasi, vesayet makamınca, korunmaya muhtaç kişinin malvarlığını ve bazı konularda kendisini temsil ve yönetim konumuna getirilen kişidir. Yani kendini temsilden ve aktif ile pasif malvarlığını yönetimden aciz kişiyi bu konularda temsil edecek kişidir.

Vasinin Görevleri

• Vasi olarak atanan kişinin en önemli görevi kısıtlı kişinin menfaatlerinin korumaktır.
• Vasi tayin edilen kişi kısıtlı kişinin mal varlığı ile ilgili bir kayıt defteri tutmak zorundadır. Eğer kişinin herhangi bir mal varlığı bulunmuyorsa defter tutulma zorunluluğu yoktur.
• Yılda en az bir kez vesayet makamına bilgi vermelidir.
• Vasi bazı görevlerini yerine getirirken mutlak süratte vesayet makamından izin almak zorundadır.
• Kısıtlı kişinin eğitim, bakım ve sağlık kurumlarından herhangi birine yerleştirilmesi işlemlerini yapmakla görevlidir.

Vasilik Gerektiren Durumlar Nelerdir?

Türk Medeni Kanunu’na göre vasilik gerektiren haller şunlardır:

• Yaş küçüklüğü,
• Kısıtlanma
• Hürriyeti bağlayıcı (hapis cezası) ceza alma,
• Kişinin kendi isteğiyle vesayet altına alınmayı talep etmesi

1-Yaş Küçüklüğü

Doğal şartlar altında anne ve babanın çocuk üzerindeki velayeti, çocuk ergin olasıya kadar devam etmektedir. Dolayısıyla bu kişilere ayrıca bir vasi atanması gerekmez. Vesayet, ancak bu küçüklerin velisi bulunmaması halinde gündeme gelecektir. Amaç çocuğun korunmasıdır. Küçükler için ayrıca bir kısıtlama kararı alınmasına gerek yoktur. Ergin olasıya kadar doğal olarak kısıtlı sayılmaktadırlar.

2-Kısıtlanma

Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini göremeyen veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gereken ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan her ergin kısıtlanır.

Savurganlığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetmesi sebebiyle kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açan ve bu yüzden devamlı korunmaya ve bakıma muhtaç olan ya da başkalarının güvenliğini tehdit eden her ergin mahkeme kararı ile kısıtlanabilir.

3-Hürriyeti Bağlayıcı Ceza Alma

Ceza davası sonucunda mahkûmiyet kararı mevcut olmalıdır. Mahkûmiyet kararı bir yıl ya da daha uzun süreli olmalıdır. Vasi, cezanın infazına başlanması ile hemen atanmalıdır. Vesayet hapis halinin sona ermesi ile kalkar.

4-Kişinin Kendi İsteğiyle Vesayet Altına Alınmayı Talep Etmesi

Yaşlılığı, sakatlığı, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebiyle işlerini gerektiği gibi yönetemediğini ispat eden her ergin kısıtlanmasını isteyebilir.

Vasi Atanmasının Koşulları

Yalnızca gerçek kişiler vasi olarak atanabilir. Tüzel kişiler vasi olarak atanamazlar. Türk Medeni Kanunu 413 vd. Maddeleri uyarınca vasi olarak görevlendirilecek kişilerde;

• Ergin olması,
• Engelli veya kısıtlı olmaması,
• Haklı bir neden olmadığı sürece eş veya yakın akrabanın seçilmesi,
• Vasiliği düzgün bir şekilde yapacağına kanaat getirilmesi,
• Vesayet makamı öncelik hakkı olanları TMK 414 gereği eş, yakın hısım ve istek dikkate alınmalıdır.

Vasi Olamayacaklar ve Vasilikten Kaçınabilecekler

Vasi olamayacaklar ise TMK 418. Maddede sayılmıştır. Kısıtlılık, kamu hizmetinden yasaklılık, haysiyetsiz hayat sürme, menfaat çatışması, aralarında düşmanlık bulunması veya ilgili vesayet dairesinin hâkimi olma halleri vasiliğe engel durumlar olarak sayıldığından atanmış bile olsalar iptal edilmelidirler.

Vasilikten kaçınabilecekler ise TMK 417. Maddede sayılmıştır:

• Altmış yaşını doldurmuş olan,
• Bedensel özrü nedeni ile görevi güçlükle yapacak olan,
• Dörtten çok çocuğun velisi olan,
• Cumhurbaşkanı,
• TBMM üyesi,
• Bakanlar kurulu üyesi,
• Hakim ve savcı mesleğinden olanlar diledikleri takdirde vasilikten kaçınabilirler.

Vasinin Görevinin Sona Ermesi

Vasinin görevi aşağıdaki hallerde sona erecektir.

• Vasinin ölümü,
• Vasinin gaipliği,
• Vasinin fiil ehliyetini kaybetmesi,
• Vasinin görev süresinin dolması,
• Vasinin kasten işlediği suçtan hapse mahkumiyeti,
• Vesayetin kendiliğinden sona ermesi halinin gerçekleşmesi.

Vesayet Altındaki Kişinin İkametgahını Değiştirmesi

Vesayet makamının izni olmadıkça vesayet altındaki kişi yerleşim yerini değiştiremez. Yerleşim yerinin değişmesi hâlinde yetki, yeni vesayet dairelerine geçer. Bu takdirde kısıtlama yeni yerleşim yerinde ilân olunur.

Vasilik Süresi Ne Kadardır?

Vasilik süresi 2 yıldır. Sulh hukuk mahkemesi tarafınca ikişer yıllık dönemlerde olmak üzere vasilik süresi uzatılabilir. Eğer mahkeme görev süresini uzatmazsa vasilik sona erer. Bu süre boyunca toplam da 4 yıllık vasilik yapmış bir kişi vasilikten kaçma hakkını kullanabilir.

Vesayet Makamına Şikayet ve İtiraz

Ayırt etme gücüne sahip olan vesayet altındaki kişi ve her ilgili, vasinin eylem ve işlemlerine karşı  vesayet makamına şikâyette bulunabilir. Vesayet makamının kararlarına karşı tebliğ gününden başlayarak on gün içinde denetim makamına itiraz edilebilir.

Görevli Mahkeme ve Yetkili Mahkeme

Kısıtlama kararı vesayet makamı tarafından verilmektedir. Vesayet makamı vasinin faaliyetlerine atama, gözetme, kontrol, gerektiğinde müdahale şeklinde iştirak eden makamdır. Vesayet makamı, Sulh Hukuk mahkemesidir. O halde, koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanmasında görevli mahkeme, Sulh Hukuk mahkemesidir.

Yetkili mahkeme küçüğün veya kısıtlının yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesidir. Hükümlünün yerleşim yeri ise ceza evine girmeden önce sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir. Vesayet altındaki kişilerin yerleşim yeri bağlı oldukları vesayet makamının bulunduğu yerdir. Vesayet makamının izni olmadıkça yerleşim yeri değiştirilemez.

Sulh hukuk davaları ne kadar sürer?

Adalet Bakanlığı tarafından yargıda hedef süreler belirlenmiştir. Bu süreler davanın konusu ve niteliği uyarınca belirlenmiş olup İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde değerlendirilmez. Pratik uygulamalara göz atıldığında sulh hukuk davaları;

• Dilekçelerin tam ve eksiksiz olması
• Tebligat süreleri
• İlgili kurum ve kuruluşlardan gelecek yazılar
• Varsa tanıkların dinlenmesi gibi süreçler dava içeriğine göre değişiklik gösterir.

Ancak bir davanın en kısa süre içerisinde sonuçlanması dosyanın yakından takip edilmesi ile birebir ilgilidir. İyi bir dosya takibi davanın gereksiz uzamasını engellemektedir.

Avukat vekalet ücreti ne kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl  Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  Medeni hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla  avukat vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir. (2023 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi için tıklayınız.)

İlgili yazılarımız;

• Vasi tayini
• Vasinin görevden çekilmesi
• İsim değiştirme davası,
• Soyadı değişikliği davası,
• Cinsiyet değiştirme davası
• Aile konutu şerhi konulması ve kaldırılması,
• Ortaklığın giderilmesi/İzale-i şuyu davası
• Terekeye temsilci ataması
• Kaza-i rüşt davası
• Yaş düzeltme davası,
• Nüfus kaydının düzeltilmesi davası
• Hukuk davaları
• Kira sözleşmesi
• Gaiplik Kararı
• Kiralananın tahliyesi davası,
• Kira ilişkisinden kaynaklanan tespit davası,
• Kira bedelinin uyarlanması davası,
• Kira sözleşmesinin iptali,
• Kat mülkiyetinden kaynaklanan davalar,
• Miras ortaklığına temsilci atanması,
• Mirasçılık belgesinin iptali,
• Mirasın reddi davası,
• Terekenin borca batık olduğunun tespiti davası,
• Kayyım atanması ve kayyımlık ile ilgili diğer davalar,
• Vasiyetnamenin açılması,
• Tek başına açılan zilyetliğin korunması davası,
• Arabuluculuk uygulamasında icra edilebilirlik şerhi verilmesi,
• Çocuk mallarının korunması davası,
• Taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davalar.

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numaralı telefondan numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz.

AV.İREM BİKE DEMİRHAN