İşçi Alacağı Davası

İşçi alacağı davası, 4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenen, işçinin haklarının korunmasına yönelik açılan dava türlerinden biridir. İşçinin işten ayrıldıktan sonra veya çalıştığı süre içerisindeki alacakları bu düzenleme ile tanınmıştır. İş Kanunu, işçi lehine düzenlenmiş bir kanun olup işçilere birçok hak tanımıştır. İşçilerin, vermiş oldukları hizmet karşılığında kanuni çerçevede birtakım alacak hakları mevcuttur. Bu haklarının kendilerine verilmemesi halinde gerekli hukuki yollara başvurarak haklarını arayabilmektedirler.

İşçi Alacağı Nedir?

İşçi alacağı davası ile  talep edilebilecek işçi alacaklarının bir kısmı feshe bağlı alacaklar olup iş akdinin son bulmasıyla talep edilebilir. İşçi alacaklarının bir kısmı ise  feshe bağlı olmayıp, iş akdi feshedilmiş olsun veya olmasın işçinin hak kazandığı zaman talep edebileceği alacak kalemleridir.

Feshe bağlı işçi alacakları;

*    Kıdem tazminatı,

*    ihbar tazminatı,

*    yıllık izin ücreti alacağı,

*    kötü niyet tazminatı vs.

Feshe bağlı olmayan işçi alacakları;

*    Ücret,

*    fazla mesai ücreti,

*    ulusal bayram ve genel tatili ücret alacağı,

*    hafta tatili ücret alacağı vs.

İşçi Hakları Nelerdir?

İşçi alacağı davası ile işçinin talep edebileceği bazı haklar bulunmaktadır. Bu haklara bakmak gerekirse;

*Kıdem Tazminatı: İşverence işçisine belli koşulların sağlanması halinde işyerinde çalıştığı süre boyunca kazandığı kıdeminin karşılığı olarak ödenen tazminattır. İşçi çalıştığı işe ve işyerine yıllarca emek vermekte, işverenin ticari işinin yürütülmesine katkı sunmaktadır.

*İhbar Tazminatı: Önceden haber vermeden ve haksız olarak işten çıkarılan işçi, ihbar tazminatı almaya hak kazanır. İstifa eden işçi ihbar süresine uymadan işten çıkarsa, işverene ihbar tazminatı öder. Çalışma sürelerine göre yasal bildirim süreleri şu şekildedir.:

• 6 aydan az çalışan süreli çalışan işçi için 2 hafta,
• 6 aydan 1.5 yıla kadar çalışan işçi için 4 hafta,
• 1.5 yıldan az 3 yıla kadar çalışan işçi için 6 hafta,
• 3 yıldan fazla çalışan işçi için 8 hafta

İhbar tazminatı da diğer alacaklar gibi 10 yıllık genel zamanaşımı süresine tabidir.

*Yıllık İzin Ücret Alacağı: Yıllık ücretli izin işyerinde fiilen işe başladığı günden itibaren en az 1 yıl çalışan işçiye verilir. Yıllık izin tanımına dair önemli olan bir diğer husus, bahsi geçen bu bir yıllık süre içerisine çalışanın deneme süresinin de dahil olduğudur. Bununla birlikte bir yıllık sürenin başlangıcı iş sözleşmesinin yapıldığı gün olarak değil, işçinin işe başladığı gün olarak kabul edilmektedir.

*İşçinin Sigortalı Çalıştırılma Zorunluluğu: İşçinin sigortalı çalıştırılması, işverenin yasal bir yükümlülüğüdür. Sigortasız işçi çalıştırmak yasaktır ve kanun koyucu bu hususa ilişkin uygulanacak yaptırımlar öngörmüştür.

*Kötü Niyet Tazminatı: İş Kanunu’nda belirlenen iş güvencesinden yararlanamayan işçilerin iş sözleşmelerinin kötü niyetle feshedilmiş olması gereklidir. İşverenin fesih işlemini kötü niyet çerçevesinde gerçekleştirdiğini ispatlayan veya ispatlayabilecek işçiler dava açabilir.

*Sendika Hakkı: İşçilerin sendikal faaliyetlere katılımı da yasal olarak güvence altına alınmıştır. Buna göre; işçiler bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları yada iş saatleri dışında sendikal faaliyetlerle ilgilenmeleri gibi nedenlerden dolayı işverence işten çıkarılamayacaktır. İşçiye bir sendikaya üyeliği dolayısı ile diğer işçilerden farklı bir muameleye yapmak ayrımcılık teşkil eder bu nedenle yasaktır ve işverenin işçilere eşit davranma yükümlülüğüne aykırıdır.

*Fazla Mesai Ücreti: Haftalık 45 saatin, günlük 11 saatin  üzerindeki süreler fazla mesai alacağı olarak ödenmelidir. Ayrıca işçinin fazla mesai saatlerinde çalışabilmesi için onayının alınması zorunluluğu bulunmaktadır. İşçi bu alacaklarını iş akdinin feshini beklemeden talep edebilmektedir.

* Mola Hakkı: Her çalışan mola hakkına sahiptir. 4 saat ya da daha kısa süreli işlerde 15 dakika, 4 saatten fazla ve 7.5 saate kadar süreli işlerde yarım saat 7.5 saatten fazla süreli işlerde 1 saat mola verilir.

*Süt İzni: Kadın işçilere bir buçuk yaşından küçük çocuklarını emzirmek içinde günde bir buçuk saat süt izni verilir. Bu süre de çalışma süresinden sayılır ve işçiye tam ücret verilir.

İşçi Alacağı Davasında İspat Yükü Kimdedir

İşçi alacağı davalarında, iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini ve ayrıca işçinin ücretinin ödendiğini işverenin ispat etmesi gerekir. Davacı işçi, iş akdinin işveren tarafından haksız feshedildiğini, devamsızlığının söz konusu olmadığını, devamsızlık tutanaklarının tek taraflı tanzim edildiğini iddia ederek ihbar ve kıdem tazminatı, fazla çalışma ve izin ücreti, hafta ve genel tatil gündeliklerinin hüküm altına alınmasını talep etmiştir.

İş akdinin ihbar ve kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde son bulduğunu ispat külfeti işverene aittir. İşveren bulunduğu konum itibarı ile her zaman, tek taraflı olarak tutanak tanzim etme imkanına sahiptir.

İşçi Alacağı Davası Nasıl Açılır?

İşçi alacağı davası, yetkili mahkemeye sunulan dava dilekçesi ile açılabilmektedir. Ancak bu dava türleri niteliği itibariyle yoğun delil ve ispat yükümlülüklerine bağlı olarak yürütülmektedir. Bu nedenle hassas bir çalışma gerektiren süreç olup, hukuki hizmet almak faydalı olacaktır. Hak ve yükümlülüklerinizi avukatınızla belirleyerek daha etkili bir başvuru yapabilirsiniz.

İşçi Alacağı Davalarında Zamanaşımı Süresi

İşçi alacağı davasında zamanaşımı yasal olarak alacağın türüne göre değişmektedir. Buna göre işçinin ücret alacaklarına ilişkin zamanaşımı süresi 5 yıldır. Yolluk, fazla çalışma ücreti, ikramiye  ve izin ücreti bu kapsamda değerlendirilmelidir. İşçinin ihbar tazminat, kıdem tazminatı, kötü niyet tazminatı ve iş kazasından doğan alacakları bakımından söz konusu alacakların işçi ve işveren arasına yapılan iş sözleşmesinden kaynaklı alacaklar olması nedeni ile 10 yıllık zaman aşımı süresi öngörülmüştür.

Görevli Mahkeme ve Yetkili Mahkeme

İşçi alacağı davasında görevli mahkeme İş Mahkemesi bulunan yerlerde İş Mahkemeleri, İş Mahkemesi bulunmayan yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri İş Mahkemeleri sıfatıyla görevlidir.

İş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir. Davalı birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.

İş kazasından doğan tazminat davalarında, iş kazasının veya zararın meydana geldiği yer ile zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir. Mahkemelerin yetkilerine ilişkin olarak diğer kanunlarda yer alan hükümler saklıdır. Ayrıca bu madde hükümlerine aykırı, işçi aleyhine yetki sözleşmeleri de geçersizdir.

İş davalarında zorunlu arabuluculuk nedir?

7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’na göre bireysel ve toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvuru dava şartıdır. İlgili kanunu 3. Maddesine göre: “Kanunda, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi ve işveren alacağı tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, başvurulmuş olması dava şartıdır.”

Dolayısıyla işçi alacağı davası açmadan önce dava şartı olan zorunlu arabuluculuk yoluna başvurulması gerekmektedir. Aynı zamanda tarafların iradesine bağlı ve gizlilikle yürütülen arabuluculuk süreci dava açılmasına gerek kalmadan her iki tarafın taleplerine kısa sürede ulaşılmasına olanak sağlamaktadır.

İşçi alacağı davaları ne kadar sürer?

Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen ve işçiyle işveren arasında devam eden davaların maksimum 540 gün içinde sonuca bağlanması hedeflenir. İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde değerlendirilmez. Pratik uygulamalara göz atıldığında;

• Tebligat süreleri
• Bilirkişi incelemesi
• Varsa tanıkların dinlenmesi gibi süreçler dava içeriğine göre değişiklik gösterir.

Genel ortalamalara bakıldığı zaman işçi alacağı davalarının 10 ila 18 ay arasında sonuçlandığı söylenebilir. İlk derece mahkeme kararının ardından başlayan İstinaf ve Yargıtay aşamaları hesap edildiğinde bir davanın 2-3 yıla kadar uzaması mümkündür.

Avukat vekalet ücreti ne kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  Türk hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez, dolayısıyla her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir. (2023 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi için tıklayınız.)

İş hukuku avukatına nasıl vekaletname verebilirim?

İş hukukunu ilgilendiren uyuşmazlıklarda davayı avukat ile takip etme zorunluluğu bulunmamaktadır. Fakat iş davalarının takibi teknik bilgi ve tecrübe gerektirdiğinden, hak kayıplarının önüne geçilmesi için avukat ile çalışmanız önemlidir. İş hukukundan kaynaklanan uyuşmazlıklarda noterde düzenlenecek vekaletname genel dava vekaletnamesidir.

İlgili yazılarımız;

• İşçi alacağı davası
• İş Hukuku
• Arabuluculuk Nedir?
• Hizmet tespiti davası
• İş sözleşmelerinin hazırlanması, düzenlenmesi, feshi
• Kıdem tazminatı
• İhbar tazminatı
• Ücret alacağı davası
• Fazla mesai, UBGT, hafta tatili ve yıllık ücretli izin alacağı
• Bakiye ücret alacağı
• İş akdinin haklı nedenle feshi
• İşe iade davası
• İhbar tazminatı nedir?
• Kıdem tazminat nedir?
• İş kazasından kaynaklanan tazminat davaları
• İşe iade davaları başta olmak üzere iş hukuku kapsamında düzenlenen dava ve takip işlemlerini yürütmekteyiz.

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numaralı telefondan numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz.

AV.İREM BİKE DEMİRHAN