Hırsızlık Suçu (TCK m.141)

Hırsızlık suçu başkasına ait taşınır bir malın zilyedin rızası olmaksızın kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla alınmasıdır. Bir malın alınması sırasında malın zilyedinin rızasının bulunması halinde hırsızlık suçu oluşmayacaktır. Ancak söz konusu rıza en geç hırsızlık fiilinin işlenmesi sırasında verilmiş olmalıdır.

Hırsızlık suçu nedir?

Hırsızlık suçu Türk Ceza Kanunu’nun 141. Maddesinde “Zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir” şeklinde yer almaktadır.

Madde metninde, hırsızlığın temel şekli tanımlanmıştır. Buna göre taşınır malın alınmasının suç olabilmesi için, zilyedin rızasının bulunmaması gerekir. Rızanın geçerli olması için bulunması gereken koşulların varlığı hâlin­de zilyedin rızası bir hukuka uygunluk nedeni teşkil, edecek ve suç oluşmaya­caktır.

Hırsızlık suçunun oluşabilmesi için, failin kendisine veya başkasına bir ya­rar sağlamak maksadıyla hareket etmesi yeterli olup, bunun fiilen temini şart değildir. Bu yarar, maddi veya manevi olabilir.

Almak fiilinden maksat, suçun konusunu oluşturan mal üzerinde mağdurun zilyetliğine son verilmesi, mağdurun suç konusu eşya üzerinde zilyetlikten do­ğan tasarruf haklarını kullanmasının olanaksız hâle gelmesidir. Bu tasarruf ola­nağı ortadan kaldırıınca suç da tamamlanır.

Hırsızlık suçunun unsurları nelerdir?

Hırsızlık suçunun oluşması için işlenen fiilin bazı unsurları taşıması gerekir. Bu unsurlara bakmak gerekirse;

• Hırsızlık suçunun maddi konusunu yalnızca taşınır mallar oluşturur.
• Hırsızlık konusu mal fiziken mevcut olmalıdır.
• Hırsızlık konusu malın ekonomik bir değeri bulunmalıdır.
• Hırsızlık konusu mal başkasına ait olmalıdır.
• Hırsızlık konusu mal üzerinde hakimiyet kurulabilmelidir.
• Sahipsiz ve terkedilmiş mallar hırsızlık konusu olamaz.
• Hırsızlık konusu mal zilyet sahibinin elinden “alınmış” olmalıdır. Yani mağdurun zilyetliğine son verilmiş olmalıdır.
• Hırsızlık suçunun tamamlanma anı Yargıtay’ın görüşüne göre failin taşınır eşya üzerinde fiili hakimiyet kurması, bir başka ifade ile söz konusu eşyayı kendi egemenlik alanına sokmasıdır.
• Hırsızlık suçunun faili cezai ehliyeti bulunan herkes olabilir.
• Hırsızlık suçunun mağduru malın maliki olmak zorunda olmayıp malın zilyetliğini elinde bulunduran herkes olabilir.
• Hırsızlık suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Taksirle hırsızlık suçu işlenemez.
• Fail hırsızlık suçu işlerken kendisine veya başkasına yarar sağlama maksadı gütmelidir.
• Hırsızlık suçunun oluşabilmesi için mağdurun rızası gibi hukuka uygunluk nedenleri bulunmamalıdır.

Hırsızlık suçunun nitelikli halleri nelerdir?

Hırsızlık suçunun nitelikli halleri Türk Ceza Kanunu’nun 142. Maddesinde sayılmıştır;

“ (1) Hırsızlık suçunun;

1. a) Kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında,
2. c) Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında,
3. d) Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında,
4. e) Adet veya tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında, İşlenmesi hâlinde, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

2) Suçun;

1. a) Kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak,
2. b) Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle,
3. c) Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak,
4. d) Haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle,
5. e) Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle,
6. f) Tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak,
7. g) (…)büyük veya küçük baş hayvan hakkında,
8. h) Herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında, İşlenmesi hâlinde, beş yıldan on yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

Suçun, bu fıkranın (b) bendinde belirtilen surette, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılır.

 (3) Suçun, sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır ve onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

 (4) Hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlâli veya mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde, bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikâyet aranmaz.

(5) Hırsızlık suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.”

Hırsızlık suçunun cezasını azaltan nedenler nelerdir?

Hırsızlık suçunun nitelikli halleri Türk Ceza Kanunu’nun 144. Ve 145. Maddesinde sayılmıştır;

Madde 144: “(1) Hırsızlık suçunun;

1. a) Paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal üzerinde,
2. b) Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla, İşlenmesi halinde, şikayet üzerine, fail hakkında iki aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur. “

Madde 145: “Hırsızlık suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, suçun işleniş şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak, ceza vermekten de vazgeçilebilir.”

Hırsızlık suçunda etkin pişmanlık nedir?

TCK’ın 168. maddesinde hırsızlık suçunu da kapsayan malvarlığına karşı işlenen suçların birçoğu için geçerli olan bir etkin pişmanlık durumu düzenlen­miştir. Buna göre “hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolan­dırıcılık, hileli iflâs ve taksirli iflâs suçlarının tamamlanmasından sonra fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yar­dım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin” suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirileceği” hükme bağlanmıştır.

Ceza davaları ne kadar sürer?

Ceza hukukunu ilgilendiren davalarında süre mahkemenin yoğunluğuna ve dosyanın kapsamına göre değişebilmektedir. Adalet Bakanlığı tarafından yargıda hedef süreler belirlenmiştir. Bu süreler davanın konusu ve niteliği uyarınca belirlenmiş olup İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde değerlendirilmez. Pratik uygulamalara göz atıldığında;

• Dilekçelerin tam ve eksiksiz olması
• Tanıkların dinlenilmesi
• Delillerin toplanmasında geçeni süreçler davanın süresini etkilemektedir.

Ancak bir davanın en kısa süre içerisinde sonuçlanması doyanın yakından takip edilmesi ile birebir ilgilidir. İyi bir dosya takibi davanın gereksiz uzamasını engellemektedir.

Avukat vekalet ücreti ne kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir. Bilindiği üzere her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer. Ceza hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla ceza avukatı vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir.