Tüketici Hukuku

Genel

Gönderi:

On 18 Ağustos 2023

Tüketici hukukunda Kanunun amacı tüketicilerin korunması ile birlikte kamu yararı gözetilerek tüketicilerin hangi yönlerden korunmasının gerektiği ve bu korumayı sağlamak üzere hangi tedbirlerin alınabileceğidir. Tüketicinin korunması da; kamu yararını sağlamak, tüketicinin sağlık ve güvenliğini korumak, tüketicinin ekonomik ekonomik çıkarlarını korumak, tüketicinin zararlarını tazmin etmek, tüketiciyi bilgilendirmek ve bilinçlendirmek, tüketicilerin örgütlenmelerini sağlaması açısından önemlidir. Kanunun kapsamı mal ve hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı arasında yapılan her türlü hukuki işlemdir.

İçindekiler

Ayıplı Mal Nedir?

Tüketici hukukunda ayıplı mal, tüketiciye teslim anında taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır. Ambalajında, etiketinde tanıtma ve kullanma kılavuzunda internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir. Bir malın ayıplı sayılabilmesi için tüm unsurların birlikte gerçekleşmesi şart değildir.

Ayıp Türleri Nelerdir?

Maddi Ayıp: Satılan malda gözle görülebilen ve basit bir muayene ile anlaşılabilen ayıplardır.

Gizli Ayıp: Basit muayene ile tespit edilemeyen ve malın kullanılması ile ortaya çıkan ayıptır.

Hukuki Ayıp: Malda maddi anlamda bir eksiklik olmamasına rağmen hukuki nedenlerle maldan yararlanma kısmen veya tamamen engelleniyorsa hukuki ayıp söz konusudur.

Ekonomik Ayıp: Tüketicinin maldan yararlanma imkanını azaltan, malın ekonomik değerini düşüren ayıptır. Bir ürünün kullanma kılavuzunda belirtilen özellikleri taşımaması halinde ekonomik ayıp söz konusudur.

Malın Ayıplı Olması Halinde Tüketicinin Hakları Nelerdir?

Tüketicinin ayıplı mala ilişkin hakları kanunun 11. Maddesinde, tüketicinin tarafı olduğu her türlü sözleşmede ayıp halinde tanınan seçimlik haklar düzenlenmiştir. Kanun’un 11 maddesi ile tanınan haklar;

Sözleşmeden dönme
Malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi
Ayıp oranında bedel indirimi
Ayıbın ücretsiz olarak giderilmesi

Ayıplı Hizmet Nedir?

Tüketici hukukunda ayıplı hizmet, sözleşmede belirlenen süre içinde başlamaması veya taraflarca kararlaştırılmış olan ve objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan hizmettir. Hizmet sağlayıcısı tarafından bildirilen, internet portalında veya reklam ve ilanlarında yer alan özellikleri taşımayan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler ayıplıdır. Tüketicinin satın aldığı malda ayıp iki şekilde ortaya çıkabilir.

Satıcının taahhüt ettiği vasıfların bulunmaması,
Malın özelliği gereği malda bulunması zorunlu vasıfların eksik olması. Zorunlu vasıflarda eksiklik şeklinde ortaya çıkan ayıptan bunun varlığını bilmese dahi satıcı sorumludur.

Ayıplı Hizmette Zamanaşımı Nedir?

Ayıplı hizmette zamanaşımı, Kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun bir süre belirlenmediği takdirde, ayıplı hizmetten sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, hizmetin ifası tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Ayıp, ağır kusur ya da hile ile gizlenmişse zamanaşımı hükümleri uygulanmaz.

Tüketici Sözleşmeleri Nedir?

Tüketici hukukunda tüketici sözleşmeleri girişimciler ile gerçek ya da tüzel kişi tüketiciler arasında gerçekleştirilen ve girişimcilerin kendi işletmesel faaliyetleri çerçevesinde, tüketicilerin nihai özel ihtiyaçlarını karşılamak üzere bir malın mülkiyetini veya kullanım hakkını devretmeyi ya da hizmetin sağlanmasını, tüketicilerin ise bir bedel ödemeyi yükümlendikleri sözleşmelerdir.

Taksitle Satış Sözleşmesi Nedir?

Tüketici hukukunda taksitle satış sözleşmesi, satıcı veya sağlayıcının malın teslimi veya hizmetin ifasını üstlendiği tüketicinin de bedeli kısım kısım ödediği sözleşmelerdir. Taksitle satış sözleşmesinde esas belirleyici unsur, tüketicinin bedeli kısım kısım ödemesidir. Taksitle satış sözleşmesi, satış türleri içerisinde veresiye satışın bir çeşidi olup; tam iki tarafa borç yükleyen sözleşme niteliğine sahiptir. Bu çerçevede, taksitle satış sözleşmesi ile satıcı sözleşmeye konu konu malın teslimini ya da hizmetin ifasını üstlenmekte; tüketici ise sözleşme bedelini kararlaştırıldığı şekilde aralıklarla kısım kısım satıcıya ödeme borcu altına girmektedir. Taksitle satış sözleşmesinin diğer sözleşmelerden ayrılması bakımından belirleyici özelliğini de malın teslimi veya hizmetin ifası değil; sözleşme bedelinin kısım kısım ödenmesi teşkil eder.

Kredi Kartı Sözleşmeleri Nedir?

Tüketici hukukunda kredi kartı sözleşmesi, kredi kartını çıkaran kuruluş ile kredi kartı sahibi arasında akdedilen; kredi kartı çıkaran kuruluşun kredi kartının üye iş yerlerinde nakitsiz ödeme aracı olarak kabul edileceği ile kart sahibinin yaptığı harcamaları üye iş yerlerine ödeyeceğini, kredi kartı sahibinin ise kredi kartı ile yaptığı harcamaları kredi kartı çıkaran kuruluşa ödeyeceğini taahhüt ettiği ilişkiyi düzenleyen; kendine özgü, sürekli nitelikte bir sözleşmedir. Belirli özellikleri haiz kredi kartı sözleşmelerinin tüketici kredisi sözleşmesi olarak nitelendirileceği düzenlenmiştir.

Buna göre, faiz veya benzeri menfaat karşılığında, tüketicinin ödemesinin üç aydan daha uzun süre ertelendiği ya da benzer şekilde tüketiciye taksitle ödeme imkanı sağlandığı hallerde kredi kartını çıkaran kuruluş ile tüketici arasındaki ilişki, tüketici kredisi sözleşmesi olarak nitelendirilir. Bir kredi kartı sözleşmesinin tüketici kredisi olarak nitelendirilmesinin sonucu olarak da, bu sözleşmeden kaynaklanan ilişkiye tüketici ile ilgili hükümler uygulanacak ve kart sahibi TKHK kapsamında sağlanan koruma şemsiyesi altında olacaktır. Tüketici kredisi sayılan kredi kartı katı sözleşmesinde cayma hakkı vardır.

Cayma hakkı, kredi kartı sözleşmesinde tüketicinin lehine olarak en önemli düzenlemelerdendir. Tüketici cayma hakkını tüketici kredisi sayılan kredi kartı sözleşmesinde sözleşmenin kurulmasından itibaren kredi verene yönelteceği bir irade beyanıyla kullanılacaktır. Tüketicinin cayma hakkıyla ilgili bildirimi cayma süresi içinde kredi verene yöneltilmiş olması yeterlidir.

Konut Finansman Sözleşmeleri Nedir?

Tüketici hukukunda konut finansmanı sözleşmesi, konut edinmeleri amacıyla tüketicilere kredi kullandırılması, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, sahip oldukları konutların teminatı altında tüketicilere kredi kullandırılması ve bu kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kredi kullandırılmasına yönelik sözleşme olarak tanımlanmıştır. Konut finansmanı sözleşmeleri, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da düzenlenmek sureti ile tüketici işlemi olarak kabul edilmiştir. Konut finansmanı sözleşmelerinden bahsedebilmek için bu sözleşmelerin taraflarından birinin mutlaka tüketici olması gerekmektedir. Sözleşmenin tüketici tarafının ticari ve mesleki olmayan amaçlarla hareket edilmesi gerekir.

Konut Finansmanı Sözleşmesinin Türleri:

Tüketicilerin konut edinmeleri amacıyla kurulan kredi sözleşmeleri
Tüketicilere konut sağlama amacıyla kurulan finansal kiralama sözleşmeleri
Tüketicinin sahip olduğu konutun teminatı karşılığında kurulan kredi sözleşmeleri

Bağlı Kredi Sözleşmeleri Nedir?

Konut finansmanı kredisinin münhasıran belirli bir konutun satın alınması durumunda bir sözleşmenin finansmanı için verildiği ve bu iki sözleşmenin objektif açıdan ekonomik bir birlik oluşturduğu sözleşme olarak tanımlanmıştır. Unsurları:

Tüketicinin bir konutun edinilmesi için kredi sözleşmesi yapılması
İki sözleşme arasında ekonomik birliğin varlığı
Satıcı ile konut finansmanı kuruluşu arasında satış sözleşmelerinin finansmanına ilişkin sözleşme yapılması.

Mesafeli Sözleşmeler Nedir?

Tüketici hukukunda mesafeli sözleşme, satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dahil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmedir. Tüketici, sözleşmenin kurulmasından önce mal veya hizmete dair hususlarda satıcı veya sağlayıcı tarafından bilgilendirilmek zorundadır.

Abonelik Sözleşmeleri Nedir?

Tüketici hukukunda abonelik sözleşmesi, tüketicinin belirli bir mal veya hizmeti sürekli veya düzenli aralıklarla edinmesini sağlayan sözleşmelerdir. Günümüzde abonelik sözleşmeleri tüketicilerin asgari düzeyde karşılanması zaruri olan elektrik, su, doğal gaz, iletişim gibi birçok temel mal veya hizmeti edinebilmelerine imkan sağlamaktadır.

Avukat Vekalet Ücreti Ne Kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir. Bilindiği üzere her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer. Görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez, dolayısıyla her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir.

İlgili Yazılarımız;

AV.İREM BİKE DEMİRHAN

Sonuç

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz? Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz. Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için tarafımız ile iletişime geçebilirsiniz. (Avukatlık Kanunu uyarınca ücretsiz danışmanlık ve bilgi verme hizmetimiz bulunmamaktadır.)