Soyadı Değişikliği Davası

Soyadı değişikliği davası, uygulamada sıkça görülen davalardan birisidir. Adı ve soyadı kişilerin toplum içerisinde tanınmasını sağlayan en temel kimlik bilgilerinden birisidir. Dolayısıyla bir kimsenin haklı sebebi olmaksızın ad ve soyadını değiştirmesine yaratabileceği olası sorunlar göz önüne alınarak kanunca da izin verilmemiştir.

Ancak güncel yaşam içerisinde ad ve soyadın bazı sebeplerle değişmesi zarari bir hal almaktadır. Bu noktada da kişi ile soyadı arasında bulunan sıkı bağ nedeni ile haklı sebeplere dayanılarak değiştirilmesine imkân tanınmıştır. 4721 Sayılı Medeni Kanun 27. maddesi soyadın değiştirilmesini, ancak haklı nedenlere dayanılarak hakimden istenebileceğini öngörmüştür. Soyadı değişikliği talebinde bulunanın kişiliği, sosyal statüsü, aile ilişkileri de göz önünde bulundurularak hakim tarafından değerlendirilmelidir.

Soyadı değişikliği davası nedir?

Soyadı değişikliği davası, haklı sebeple soyadını değiştirmek isteyen kişinin usulüne uygun olarak mahkemeye başvurmak suretiyle açtığı davadır.

Soyadı değişikliği davasında değişiklik talebinde bulunan kişi bu davada davacı taraftır. Davalı ise nüfus idaresidir. Ad ve soyadı değiştirme hakkının kişiye sıkı surette bağlı bir hak olması nedeniyle soyadını değiştirmek isteyen kişi, söz konusu davayı bizzat açmalıdır. Ancak, hak ve menfaat kaybı yaşamamak adına avukat desteğine başvuran kişi, avukat aracılığı ile de isim ve soy isim değişikliği davası açabilir.

Soyadını değiştirmek isteyen kişiler, haklı sebeplerin mevcut olduğunu ispat etmekle mükelleftirler. Haklı sebeplerin varlığı, isim veya soyadını değiştirmek isteyen kişinin hangi sebeple böyle bir talepte bulunduğuna göre değişik şekillerde ve farklı delillerle ispat edilebilir. Örneğin kişinin dinini değiştirmesi halinde göstereceği deliller ile sosyal çevresinde kendisine farklı bir isim ile hitap ediliyor olması halinde göstereceği deliller birbirinden farklı olacaktır.

Soyadı değişikliği davaları, hukuk mahkemelerinde görülecek davalar olup, görevli ve yetkili mahkemeye sunulacak olan usulüne uygun olarak hazırlanmış bir dava dilekçesi ile açılacaklardır. Dava dilekçesinin usulüne uygunluğunun sağlanması için Hukuk Muhakemeleri Kanunumuzda yer alan şartları sağlaması elzemdir. Ayrıca dilekçede ve/veya ekinde yer alacak deliller ile dilekçede yer alan beyanların desteklenmesi ve somutlaştırılması gerekmektedir. Örnek verecek olursak: Kişinin sosyal çevresi nezdinde farklı bir isimle tanınıyor olduğu iddia ediliyorsa, mutlaka sosyal çevresinden 2-3 tanık dilekçede yer almalıdır. Aksi takdirde kişinin ifadeleri yalnızca soyut bir beyan olmaktan öteye gidemeyecektir.

Soyadı değişikliği davalarında en sık görülen delil, tanık delilidir. Bunun yanında örneğin Türk vatandaşı olmayan bir kişinin sonradan evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı alması ve Müslüman olması halinde ismini değiştirmesinin sonucu olarak eski vatandaşı olduğu ülkeye giriş çıkışlarında problem yaşaması hususu, vize ve diğer işlemlere ilişkin iddiasını doğrular nitelikte bulunan evraklarla da gerçekleştirilebilecektir. Bu nedenle her somut olay kendi özelinde değerlendirilmeli ve ortaya konulan beyanları doğrular nitelikte deliller değerlendirilip dosya muhteviyatına kazandırılmalıdır.

Soyadı değişikliği davasının şartları nelerdir?

Soyadı değişikliği davasıyla kişiler, haklı sebeplerin varlığı halinde soyadlarını değiştirebilmektedir. Buradaki haklı sebepler ifadesini vurgulanmalıdır, her soyadı değişikliği talebinde bulunanın davasının kabul edileceğini söylemek hatalı olacaktır.

Soyadı değişikliği davalarına ilişkin haklı sebepler kanunda spesifik olarak sayılmamıştır. Bu nedenle bu davalarda baz alınacak haklı sebeplerin neler olduğu hususu, Türk Medeni Kanunumuzun 4. maddesine göre hakimin takdirine bırakılmıştır. Çünkü TMK 4. maddede kanunda haklı sebeplere atıf yapılmışsa hakime takdir yetkisi tanındığı önkabulü mevcuttur.

Türk Medeni Kanunumuzun “Hakimin Takdir Yetkisi” Başlıklı 4. Maddesi: “Kanunun takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini ya da haklı sebepleri göz önünde tutmayı emrettiği konularda hâkim, hukuka ve hakkaniyete göre karar verir.”

Yargıtay kararlarında görüldüğü üzere yargısal uygulamalarda haklı sebep olarak kabul gören nedenlerden bazıları şunlardır:

• Kişinin sosyal çevresinde sahip olduğu isimden farklı bir soyadı ile tanınıyor olması,
• Soyadının gülünç olması veya herhangi bir başka sebeple alay konusu edilmesi,
• Kişinin babası ile iletişiminin bulunmaması, aralarında husumet bulunması vb.
• Kişinin isminin bir başkasıyla aynı olması ve bunun sonucu olarak toplumda yanlış anlaşılmalara maruz kalması, örneğin kişinin azılı bir suçlunun ismini taşıması,
• Kişinin soyadının yanlış anlaşılmalara sebebiyet vermesi ve bu durumun gündelik yaşamını etkileyecek nitelikte sonuçlarının olması,
• Türk vatandaşlığına girmiş olan kişinin Türk ismi almak istemesi,
• Din değiştirmiş kişinin mensup olduğu dine uygun bir isim almak istemesi,
• Soyadın genel ahlaka, milli veya dini değerlere veya örf ve adetlere aykırı olması

Haklı sebeplerin yalnızca bu saydıklarımızla sınırlı olduğunu söylemek de doğru olmayacaktır. Hakim, durumun gereklerine göre haklı bir sebebin mevcut olduğu kanaatine varırsa soyadı değişikliğine karar verebilecektir.

Soyadı değişikliği davası nasıl açılır?

Soyadı değiştirme davası bakımından yetkili mahkeme davacının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesi olduğu gibi görevli mahkeme ise Asliye Hukuk Mahkemesidir. Soyadını değiştirmek isteyen kişi yetkili ve görevli mahkemeye yazılı bir dilekçe ile başvurmalıdır. Mahkemeye sunmuş olduğu yazılı dilekçede kişi, neden soyadını değiştirmek istediğini tüm sebepleriyle birlikte açıklamalıdır. Soyadını değiştirebilmek için dava açan kişinin haklı sebeplerinin bulunması davanın lehine sonuçlanmasını sağlayacaktır. Mahkemece yapılan incelemeler neticesinde soyadını değiştirmek isteyen kişinin talebinin herhangi bir hukuki haklı sebebe dayanmadığına kanaat getirilir ise davacı tarafından açılan dava reddedilecektir.

Soyadı değişikliği davasının sonuçları nelerdir?

Soyadı değiştirme talebinin mahkemece kabulü halinde bu durum kişinin nüfus siciline işlenir ve ilan edilir. Adın değişmesi, kişisel durumu değiştirmez, kişi hala aynı hak ve yükümlülüklere sahip olan aynı kişidir. Haklı sebeplerin bulunması halinde aynı konuya ilişkin düzeltme yapılması hakimden istenebilecektir.

Soyadı üzerinde yapılacak değişikliklerde, nüfus müdürlüğü tarafından eşin ve ergin olmayan çocukların da soyadı değiştirilir.İsim veya soyisim değişikliği nedeniyle zarar gören kimseler, bunu öğrendikleri günden itibaren bir yıl içerisinde değiştirme kararının kaldırılması talepli dava açabilirler.

Soyadı değişikliği davası ne kadar sürer?

Aile hukukunu ilgilendiren davalarında süre mahkemenin yoğunluğuna ve dosyanın kapsamına göre değişebilmektedir. Adalet Bakanlığı tarafından yargıda hedef süreler belirlenmiştir. Bu süreler davanın konusu ve niteliği uyarınca belirlenmiş olup İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde değerlendirilmez. Pratik uygulamalara göz atıldığında;

• Dilekçelerin tam ve eksiksiz olması
• Tanıkların dinlenilmesinde geçen süreçler davanın süresini etkilemektedir.

Soyadı değiştirme davası genel itibarıyla 3 ila 6 ay arasında sürmektedir. Ancak bir davanın en kısa süre içerisinde sonuçlanması doyanın yakından takip edilmesi ile birebir ilgilidir. İyi bir dosya takibi davanın gereksiz uzamasını engellemektedir.

Soyadı değişikliği davası vekalet ücreti ne kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl  Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  Aile hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir.(2023 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi için tıklayınız.)

İlgili yazılarımız;

• Soyadı değişikliği davası
• İsim değiştirme davası
• Kaza-i rüşt davası
• Yaş düzeltme davası
• Vesayet ve vasi tayini
• Soyadı değişikliği davası
• Nüfus kaydının düzeltilmesi davası
• Aile konutu şerhi konulması ve kaldırılması,
• Ortaklığın giderilmesi/İzale-i şuyu davası,
• Terekeye temsilci ataması
• Boşanma hukuku
• Hukuk davaları
• Boşanma Davası Nedir?
• Anlaşmalı Boşanma (TMK m.166/3)
• Soybağının (nesebin) reddi davası
• Boşanma davası
• Çekişmeli boşanma davası
• Anlaşmalı boşanma davası
• Nafaka davası
• Nafaka artırım davası
• Nafaka azaltım davası
• Velayet davası
• Vesayet ve vasi tayini
• Babalık davası
• Babalık Davası Nedir?
• Mal rejimi tasfiyesi davası
• Ziynet davası
• İddet müddetinin kaldırılması davası
• Yaş düzeltme davası
• Hakimin Evlilik Birliğine Müdahalesi
• Gaiplik Kararı
• Cinsiyet değiştirme davası
• Nafaka Yükümlülüğünün İhlali Suçu (İİK m.344)

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numaralı telefondan numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz.

AV.İREM BİKE DEMİRHAN