Mirasın Hükmen Reddi Davası

Mirasın hükmen reddi davası Türk Medeni Kanunu’nun 605. maddesinde düzenlenmiştir. Mirasın hükmen reddi davası, ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayıldığına ilişkin açılan davadır.

Miras hukukunda geçerli külli halefiyet ilkesi gereğince, yasal ve atanmış mirasçılar miras bırakanın ölümü ile kendiliğinden mirasçılık sıfatı kazanırlar. Mirasçılık sıfatı kazanıldığında, artık mirasçılar miras bırakanın borçlarından yalnızca tereke ile değil kendi şahsi malvarlıkları ile sorumlu olmaya başlarlar. Murisin borca batık olduğu durumda ise bu borçlardan kurtulmanın tek yolu mirasın hükmen reddi davası olacaktır.

Mirasın Reddi Davası nedir?

Bilindiği üzere, Türk Medeni Kanunu’nda mirasın gerçek reddi ve mirasın hükmen reddi olmak üzere iki türlü ret düzenlenmiştir. Türk Medeni Kanunu Madde 605’e göre:

“Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler. Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.” denilmektedir.

Mirasın Gerçek Reddi Davası nedir?

Mirasın gerçek reddi Türk Medeni Kanunu’nun m.605/1 maddesinde “Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler.” Şeklinde düzenlenmiştir.

Kanunen mirasçı olan yasal mirasçılar veya miras özleşmesi veya vasiyetname ile mirasçı olarak belirlenen atanmış mirasçılar mirası reddetme hakkına sahiptir. Mirası reddetmek isten mirasçılar murisin ölümü üzerine 3 aylık hak düşürücü süre içerisinde Sulh hukuk mahkemesine başvurarak mirası reddettiklerine ilişkin açık beyanlarını mahkemeye sunabilirler. Ret beyanının kayıtsız ve şartsız olması gerekir.

Mirasçılar yasal süre içerisinde mirası reddetmezlerse, miras bir kül halinde kayıtsız ve şartsız olarak aktif ve pasifleriyle birlikte mirasçılara geçer.

Mirasın Hükmen Reddi davası nedir?

Mirasın hükmen reddi davası Türk Medeni Kanunu’nun Madde m.605/2: “Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Mirası yasal süresi içerisinde gerçek ret yolu ile reddetmeyen mirasçıların gidebileceği tek yol mirasın hükmen reddi davasıdır. Ölüm tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır. Mirasçıların bu reddin tespitine ilişkin bir dava açmaları gerekir. Ancak buradaki önemli husus, mirasın hükmen reddi davası açmak isteyen mirasçıların mirasın kabul edildiği yönünde bir işlem yapmamış olması, murisin aktif malvarlığı varsa bile bunu intikal etmeye, kendi kullanımına geçirmeye yönelik bir hareketinin bulunmaması gerekmektedir.

Mirasın Hükmen Reddi davasının şartları nelerdir?

Mirasın hükmen reddi davasının açılabilmesi için murisin ölüm anında ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş olmalı ve mirasçılar tarafından terekenin benimsenmesine ilişkin açık veya zımni bir irade beyanı ortaya koyulmamış olmalıdır.

1-  Mirasın gerçek reddi yapılmamış olmalı

Mirasın hükmen reddi davası açılabilmesi için mirasçıların gerçek ret yapmamış olması veya bu sürenin geçmiş olması gerekmektedir. Eğer henüz mirası gerçek ret yapma süresi olan 3 aylık süre dolmamış ise veya mirasçılar süresi içerisinde mirası gerçek ret yapmış iseler bu davayı açmakta hukuki yararları bulunmadığından dava reddedilecektir.

2-  Muris ölüm anında borçlarını ödemekten aciz halinde olması

Mirasın hükmen reddi davasının açılabilmesi için, murisin ölüm anında ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş olmalıdır. Diğer bir deyişler murisin terekesinin oluşturan aktif ve pasif malvarlığı incelendiğinde murisin pasif malvarlığı aktif malvarlığından daha çok olmalı ve murisin borçları malvarlığından fazla olmalıdır. Mirasın hükmen reddi davasını açan mirasçılar mürisin borca batık olduğunu her türlü delil ile dava aşamasında ispatlamalıdır. Bu durum genelde bariz şekilde ortada olup icra dosyalarının ve taşınır taşınmaz mal varlıklarının incelenmesi ile ortaya çıkabilmektedir.

3-  Mirasçıların ret hakkı düşmemiş olmalı/ Tereke benimsenmemiş olmalı

Mirasın hükmen reddi davasında en önemli husus mirasçıların ret hakkının düşmemiş olmaması şartıdır. Muristen kalan aktif malvarlıkları ile ilgili açık veya örtülü bir kabul beyanı varsa mirasçılar mirası kabul etmiş sayılır ve ret hakkı düşer. Miras mallarının idaresine katılma, miras mallarını gizleme, taşınmaz malları intikal ettirme, taşınır malları kullanma gibi hareketleri örtülü bir irade beyanı olarak kabul edilerek ret hakkını düşürecektir.

TMK’nın 610. maddesinde şu hükme yer verilmiştir.

“Ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı mirası reddedemez.

Zamanaşımı veya hak düşümü sürelerinin dolmasına engel olmak için dava açılması ve cebri icra takibi yapılması, ret hakkını ortadan kaldırmaz.”

Murisin emekli maaşının alınması mirasın hükmen reddi davasının açılmasına engel midir?

Mirasçıların, murisin ölümü işe hak kazandıkları emekli, dul, yetim, ölüm aylığı, destekten yoksun kalma tazminatı, manevi tazminat tereke dışında kalmaktadır. Bu tereke dışında kalan haklardan istifade etmek mirası kabul anlamı taşımadığı için mirasın hükmen reddi davasının açılmasının önünde bir engel değildir.

Mirasın Hükmen Reddi davası kime karşı açılır?

Mirasın hükmen reddi davasında davacı sıfatı yasal veya atanmış olan ve mirasın kendisine kül halinde geçmiş olan mirasçılara aittir. Bu davada mirasın gerçek reddi davasından farklı olarak Davalı sıfatı tereke alacaklılarına aittir. Dava açılırken, murisin borcunun bulunduğu kişi veya kurumlar davalı olarak gösterilmelidir.

Mirasın Hükmen Reddi davasında ispat yükü kimdedir?

Mirasın hükmen reddi davasını açan davacı-mirasçılar, mirasbırakanın borca batık olduğunu, ölüm anında murisin terekesinde pasif malvarlığının aktif malvarlığından fazla olduğunu her türlü delil ile ispat edebilirler. Burada;

• Tanık beyanları,
• Taşınır ve taşınmaz kayıtları,
• Banka kayıtları,
• İcra dosyaları,
• Vergi dairesinden ilgili kayıtlar,
• Belediyeden ilgili kayıtlar,
• Trafik Tescil Müdürlüğünden,
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden ilgili kayıtlar,
• Bankalardan ilgili kayıtlar
• Şirketlerden vb. kurumlardan ilgili kayıtların istenmesi delil olarak sunulabilir.

Mirasın Hükmen Reddi davasında zamanaşımı var mıdır?

Mirasın hükmen reddi davasında zamanaşımı bulunmamaktadır. Davayı açan mirasçılar 3 aylık mirası reddetme süresini kaçırmış iseler hiçbir zamanaşımı ve hak düşürücü süreye tabi olmaksızın mirasın hükmen reddi davasını açabileceklerdir.

Mirasın Hükmen Reddi davası hangi mahkemede açılır?

Mirasın hükmen reddi davasında davaya bakmakla görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme tespit edilirken ise genel yetki kuralı uygulanacaktır. Davalıların yerleşim yeri mahkemesi yetkili olacaktır.

Mirasın Hükmen Reddi davası ile neler talep edilebilir?

Mirasın hükmen reddi ile mirasçı-davacılar aslında kanunen reddedilmiş bulunan mirasın reddedildiğine ilişkin bir tespit kararı istemektedir.

Mirasın Hükmen Reddi davası ne kadar sürer?

Adalet Bakanlığı tarafından yargıda hedef süreler belirlenmiştir. Bu süreler davanın konusu ve niteliği uyarınca belirlenmiş olup İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde değerlendirilmez. Pratik uygulamalara göz atıldığında;

• Dilekçelerin tam ve eksiksiz olması
• Tebligat süreleri
• İlgili kurum ve kuruluşlardan gelecek yazılar
• Varsa tanıkların dinlenmesi gibi süreçler dava içeriğine göre değişiklik gösterir.

Genel ortalamalara bakıldığı zaman mirasın hükmen reddi davalarının ortalama olarak 9 ila 18 ay arasında sonuçlandığı söylenebilir. İlk derece mahkeme kararının ardından başlayan İstinaf ve Yargıtay aşamaları hesap edildiğinde bir davanın 2 yıla kadar uzaması mümkündür.

Ancak bir davanın en kısa süre içerisinde sonuçlanması dosyanın yakından takip edilmesi ile birebir ilgilidir. İyi bir dosya takibi davanın gereksiz uzamasını engellemektedir.

Mirasın Hükmen Reddi davası vekalet ücreti ne kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  Türk hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla miras avukatı vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir. (2022 tarifesi için tıklayınız.)

İlgili yazılarımız;

• Mirasın hükmen reddi davası
• Ortaklığın giderilmesi/İzale-i şüyu davası
• Satış yoluyla ortaklığın giderilmesi,
• Mirasta denkleştirme davası,
• Mirastan mal kaçırma (muris muvazaası) davası,
• Vasiyetname ve mirasçı tayini sözleşmesi düzenleme,
• Ölünceye kadar bakma sözleşmesi,
• Terekeyle ilgili her türlü tespit, defter tanzimi ve taksim davaları,
• Vasiyetname,
• Mirasta tenkis davası,
• Mirastan çıkarmanın iptali davası,
• Mirasta mal paylaşımı,
• Vasiyetnamenin tenfizi,
• Mirasta saklı payın korunması davası,
• Muvazaalı miras hukuku işlemlerine karşı iptal davaları,
• Miras hukuku nedir?
• Mirasçıların miras talebine veya reddine (reddi miras) ilişkin davalar

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz. Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için tarafımız ile iletişime geçebilirsiniz. (Avukatlık Kanunu uyarınca ücretsiz danışmanlık ve bilgi verme hizmetimiz bulunmamaktadır.)

AV.İREM BİKE DEMİRHAN