Destekten Yoksun Kalma Tazminatı 2026

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nedir?

Bir kişinin vefatıyla birlikte, o kişiden düzenli olarak maddi destek alan bireyler ekonomik açıdan zor duruma düşebilir. Bu kayıp, hukuk sisteminde maddi zarar olarak kabul edilir ve tazminat yoluyla giderilmesi hedeflenir. Tazminatın amacı, ölen kişinin sağlığında sağladığı ekonomik desteğin gelecekteki karşılığını, yasal mirasçılarına veya desteğinden yoksun kalan yakınlarına ödemektir.

Tazminatın Hukuki Dayanağı

Tazminatın Hukuki Dayanağı

Destekten yoksun kalma tazminatının dayanağı Türk Borçlar Kanunu’nun 53. maddesi ile belirlenmiştir. Maddeye göre, ölüm halinde destekten yoksun kalan kişilerin zararları, haksız fiili işleyen veya zarardan sorumlu olan kişiden talep edilebilir. Bu zarar, ölen kişinin gelir durumu, yaşı, bakmakla yükümlü olduğu kişiler ve yaşam süresi dikkate alınarak hesaplanır.

Tazminat Davasını Kimler Açabilir?

Destekten yoksun kalma tazminatı davasını, ölen kişinin ekonomik desteğiyle geçimini sağlayan kişiler açabilir. Bu kişiler genellikle eşi, çocukları, anne-babası veya kardeşleridir. Ancak kan bağı şartı aranmaz; nişanlı, evlilik dışı çocuk veya birlikte yaşadığı kişiler de fiili destek ilişkisi ispatlandığında bu davayı açabilir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Unsurları

Tazminat hesabında üç temel unsur bulunur:

Bu veriler, aktüeryal yöntemlerle hesaplanır ve bilirkişiler tarafından raporlanır. Hesaplama sonucunda mahkeme, hakkaniyete uygun bir tazminat miktarına hükmeder.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Hesaplanması

Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Hesaplanması

Bu tazminatın hesaplanması oldukça teknik bir konudur. Mahkemeler genellikle aktüer bilirkişiler aracılığıyla, ölen kişinin yaşam süresi, gelir düzeyi, desteğin devam süresi ve kusur oranını dikkate alarak hesaplama yapar. Ayrıca, destek süresi belirlenirken ölenin yaşı kadar destek görenin yaşı da göz önüne alınır. Örneğin, bir baba vefat ettiğinde çocuk reşit olana kadar destek süresi kabul edilir.

Tazminat Miktarını Etkileyen Faktörler

Tazminatın miktarı her dosyada farklıdır; çünkü kişisel ve ekonomik koşullar belirleyicidir. Örneğin, ölen kişinin yaşı gençse ve düzenli geliri varsa, tazminat tutarı daha yüksek çıkar. Buna karşılık, yaşlı veya emekli bir kişinin desteği sınırlı kabul edilir. Ayrıca kusur oranı yüksek olan taraf lehine indirim uygulanabilir.

Kusur Oranı ve Sigorta Sorumluluğu

Ölüme neden olan olay bir trafik kazası ise, kusurlu aracın sigorta şirketi belirli limitler dahilinde tazminattan sorumludur. Ancak zarar, sigorta limitini aşarsa kalan kısmı kusurlu sürücü veya araç sahibi ödemek zorundadır. Bu nedenle destekten yoksun kalma tazminatı davalarında hem sigorta şirketine hem de sorumlu kişilere birlikte dava açılır.

Tazminat Davasının Açılma Süreci

Dava, zarara neden olan kişinin veya sigorta şirketinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabilir. Yetkili mahkeme genellikle Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Başvuru sırasında ölüm belgesi, nüfus kayıt örneği, gelir belgeleri, kaza tutanakları ve bilirkişi raporları dosyaya eklenir. Dava süresi, mahkemenin yoğunluğuna göre 6 ay ile 2 yıl arasında değişebilir.

Zamanaşımı Süresi

Bu tür tazminat davaları, haksız fiilin ve failin öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl, her hâlde fiilin meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır. Ancak eğer olay bir suç teşkil ediyorsa, ceza davasındaki zamanaşımı süresi uygulanır. Sürenin kaçırılması durumunda tazminat talebi reddedilir.

Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Destekten yoksun kalma tazminatında görevli mahkeme, zararın niteliğine göre

Hukuk veya Asliye Ticaret Mahkemesi olabilir. Sigorta şirketi davalıysa Asliye Ticaret Mahkemesi, kişi veya kurum davalıysa Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir. Dava, olayın meydana geldiği veya davacının ikamet ettiği yerde açılabilir.

Manevi Tazminat ile Farkı

Destekten yoksun kalma tazminatı maddi zararı giderirken, manevi tazminat kişinin acı ve elem duygusunu telafi etmeyi amaçlar. Her iki tazminat aynı davada birlikte talep edilebilir. Ancak manevi tazminat miktarı, hâkimin takdirine bağlıdır ve maddi zararın hesaplanmasındaki kriterlerden bağımsızdır.

Sigorta Şirketine Başvuru

Olay bir trafik kazasından kaynaklanıyorsa, dava açmadan önce sigorta şirketine başvuru yapılması zorunludur. Başvuru yapıldıktan sonra 15 gün içinde ödeme yapılmazsa dava açma hakkı doğar. Bu süreçte bir trafik tazminatı avukatı desteği almak, belgelerin eksiksiz hazırlanması ve sürenin korunması açısından önemlidir.

Yargıtay Uygulaması

Yargıtay kararlarına göre, fiili destek ilişkisi ispatlanmışsa kan bağı aranmaz. Örneğin, nişanlı, birlikte yaşayan partner veya evlat edinilmemiş çocuk dahi bu tazminatı talep edebilir. Ayrıca, destek paylarının belirlenmesinde ölen kişinin gelirinin eşit şekilde paylaştırılması gerektiği vurgulanmaktadır.

Avukat Desteğinin Önemi

Bu tür davalar teknik hesaplama, delil değerlendirmesi ve sigorta sorumluluğu bakımından karmaşık olabilir. Profesyonel bir avukat, hem başvuru süresini doğru yönetir hem de mağdurun hak kaybını önler. Özellikle trafik kazaları, iş kazaları veya sağlık hataları sonucunda açılan destekten yoksun kalma tazminatı davalarında avukat desteği büyük fark yaratır.

Sonuç: Ailenin Maddi Geleceğinin Korunması

Destekten yoksun kalma tazminatı, bir kişinin ölümünden sonra ailesinin ekonomik yaşamını sürdürebilmesi için en önemli hukuki mekanizmalardan biridir. Bu tazminat, kaybedilen desteğin ekonomik karşılığını sağlayarak mağdurları korur. Her olayın kendi içinde farklı hukuki dinamikleri bulunduğundan, bu süreç mutlaka uzman bir hukukçu rehberliğinde yürütülmelidir.