Şikayet (TCK m.73)

Şikayet, soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete tabi suçların soruşturmasının başlatılması amacıyla yapılan ilk hamle olarak tanımlanabilir.  Bu tür suçlarda şikâyet bir dava şartıdır. Dava şartları gerçekleşmeden suç oluşsa bile hüküm verilemez. Buna ilişkin istisnalar elbette mevcuttur. Bunlar CMK 40 ve CMK 158/7 hükümleridir. Şikayet kurumu TCK’da düzenlenen bir hüküm olmasına rağmen bir ceza muhakemesi normudur. Şikâyet, suçtan zarar görenin, fail veya faillerinin işlemiş oldukları fiillerinin cezalandırılabilmesi için başvuruda bulunmasına denilmektedir.

Şikayet Nedir?

Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse şikâyette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz. (TCK 73)

TCK 73 hükmü şu şekildedir:

“Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikâyette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.

Zamanaşımı süresini geçmemek koşuluyla bu süre, şikâyet hakkı olan kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar.

Şikâyet hakkı olan birkaç kişiden birisi altı aylık süreyi geçirirse bundan dolayı diğerlerinin hakları düşmez.

Kovuşturma yapılabilmesi şikâyete bağlı suçlarda kanunda aksi yazılı olmadıkça suçtan zarar gören kişinin vazgeçmesi davayı düşürür ve hükmün kesinleşmesinden sonraki vazgeçme cezanın infazına engel olmaz.

İştirak halinde suç işlemiş sanıklardan biri hakkındaki şikâyetten vazgeçme, diğerlerini de kapsar.

Kanunda aksi yazılı olmadıkça, vazgeçme onu kabul etmeyen sanığı etkilemez.

Kamu davasının düşmesi, suçtan zarar gören kişinin şikâyetten vazgeçmiş olmasından ileri gelmiş ve vazgeçtiği sırada şahsi haklarından da vazgeçtiğini ayrıca açıklamış ise artık hukuk mahkemesinde de dava açamaz.”

Şikayetin Unsurları Nelerdir?

Suç tipi şikâyete bağlı olmalıdır. Şikâyete tabi olmayan suçlar için yapılan şikâyetler ihbar niteliğindedir. Bu tür suçlarda resen araştırma yapılır. Ancak şikâyet aranan suçlarda resen soruşturma veya kovuşturma yapılamaz. Ancak, CMK 158/7’ye göre, “Yürütülen soruşturma sonucunda kovuşturma evresine geçildikten sonra suçun şikâyete bağlı olduğunun anlaşılması halinde; mağdur açıkça şikâyetten vazgeçmediği takdirde, yargılamaya devam olunur.”

Başvuruyu suçtan zarar gören yapmalıdır. Suçtan zarar gören dışında diğer kişiler de suçu yetkili birimlere bildirebilir. Bu tür bildirimlere ihbar adı verilmektedir. İstisnai olarak katılma müessesesinde dolaylı zarar gören de katılabilir.

6 aylık süre zarfında yapılmalıdır. Bu süre fiilin ya da failin öğrenildiği tarihten itibaren başlar. Fail bilinmediği halde fiile ilişkin şikâyette bulunulabilir. Zira şikâyette önemli olan fiil değil, faildir.

Zamanaşımı süresi için üst sınır TCK 66’da düzenlenmektedir. TCK 73/3’e göre, Şikâyet hakkı olan birkaç kişiden birisi altı aylık süreyi geçirirse bundan dolayı diğerlerinin hakları düşmez. Dolayısıyla şikâyet hakkı ile süreleri birbirinden bağımsız değerlendirilir.

TCK 73/4’e göre ise feragat hakkından söz edilmektedir. Kişi şikâyette bulunmaksızın dava hakkından vazgeçmiş olur ve bu durum hukuk dünyasında sonuç doğurur. Soruşturma aşamasında şikâyet hakkından feragat için failin rızası aranmaz. Suçtan zarar gören tek taraflı irade beyanı ile feragat edebilir. TCK 73/6’da ise kovuşturma aşamasındaki geri almadan bahsedilebilir. Bu hükme göre ithamda bulunulan kişinin de rızası aranır.

TCK 73/5’e göre iştirak halinde işlenen suçlarda biri şikâyetin bölünmezliği ilkesi gereği bir kişi hakkında vazgeçme diğer kişiler hakkında da yapılmış sayılır.

Şarta bağlı şikâyet veya şarta bağlı şikâyetten vazgeçme mümkün değildir. Ayrıca şikâyet hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı bir haktır. İstisnaları elbette mevcuttur. Bunlardan birisi CMK 131/2’dir.

Konu ile İlgili Yargıtay Kararları

Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2018/2699 E.  ,  2019/6095 K.

“Bedelsiz senedi kullanma suçundan sanık hakkında verilen düşme hükmü katılan tarafından temyiz edilmekle, dosya incelenerek gereği düşünüldü: Katılan …’in, sanığın iş yerinden almış olduğu beyaz eşya karşılığında verdiği senedin bedelini ödemesine rağmen sanığın ödenmiş olan senetle ilgili olarak katılan aleyhinde icra takibinde bulunmak suretiyle bedelsiz senedi kullanma suçunu işlediğinin iddia edildiği olayda; Sanığa yüklenen ve TCK 156/1. maddesinde düzenlenen “bedelsiz senedi kullanma” suçunun takibinin şikâyete bağlı olduğu, TCK 73. maddesinde de şikâyet süresinin “fiil ve failin öğrenildiği günden itibaren 6 ay” olduğu ve şikayetin süresi içerisinde yapılıp yapılmadığının yargılama şartı olarak kabul edildiği, bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde,

suça konu senetle ilgili olarak 15. İcra Dairesinde yapılan takip sırasında katılan aleyhine borçla ilgili olarak ilk haciz işleminin 16.06.2009 tarihinde yapıldığı, böylece katılanın bedelsiz senedin kullanıldığını bu tarihte öğrenmiş olmasına rağmen 06.09.2012 tarihinde 6 aylık şikayet süresi geçtikten sonra şikayetçi olduğunun anlaşılması karşısında, mahkemenin düşme kararına ilişkin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir. Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre, katılanın temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, 21/05/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”

Yargıtay 15. Ceza Dairesi  2020/5811 E. ,  2020/10890 K.

“Güveni kötüye kullanma suçundan sanığın mahkumiyetine ilişkin hüküm sanık tarafından temyiz edilmekle dosya incelenerek gereği düşünüldü; Katılan …nin kiralama işiyle iştigal ettiği, sanığın, katılan şirket ile kira sözleşmesi yaparak bilgisayar ekipmanları kiraladığı, ancak sanığın kira bedellerini ödemediği gibi kiraladığı ekipmanları da iade etmediği, böylece güveni kötüye kullanma suçunu işlediğinin iddia ediliği olayda;

TCK’nın 155/1. maddesinde düzenlenen takibi şikayete bağlı güveni kötüye kullanma suçunda, TCK 73. maddesinde de şikayet süresinin “fiil ve failin öğrenildiği günden itibaren 6 ay” olduğu ve şikayetin süresi içerisinde yapılıp yapılmadığının yargılama şartı olarak kabul edildiği, bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde, katılan ile sanığın 17/01/2012 tarihinde kira sözleşmesi yaptıkları, 18/06/2012 tarihinde ödenmeyen kira bedelleri nedeniyle ihtar çekildiği ve katılan tarafından 11/09/2013 tarihinde şikayet dilekçesi veriliği, TCK’nın 73. maddesinde yasal süre olan altı aylık süreden sonra 11/09/2013 tarihinde şikayet hakkını kullandığı ve bu tarih itibariyle şikayet süresi geçtiğinden dava şartının gerçekleşmediği dikkate alınarak sanık hakkındaki kamu davasının düşmesine karar verilmesi gerekirken, yargılamaya devamla yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi,

Bozmayı gerektirmiş, sanığın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükümlerin bu nedenlerle 5320 sayılı Kanun’un 8/1. maddesine istinaden uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK’nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 02/11/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.”

Avukat Vekalet Ücreti Ne Kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl  Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  Ceza hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir.(2023 -2024 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi için tıklayınız.)

İlgili yazılarımız;

• Şikayet
• İnfaz hukuku dava ve işlemleri
  • Tazyik Hapsi
  • Koşullu salıverilme kararının geri alınması
  • İnfazın sona ermesi halleri
  • İnfazın ertelenmesi
  • Suçta tekerrür (TCK m.58)
  • Koşullu salıverme (Şartlı tahliye)
  • Adli Kontrol Tedbirleri
• Asliye Ceza Davaları
• Ağır Ceza Davaları
• Sulh Ceza Davaları
• Çocuk Ceza Davaları
• Vergi Ceza Davaları

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numaralı telefondan numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz. Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için tarafımız ile iletişime geçebilirsiniz. (Avukatlık Kanunu uyarınca ücretsiz danışmanlık ve bilgi verme hizmetimiz bulunmamaktadır.)

AV.İREM BİKE DEMİRHAN