Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, bakım borçlusunun bakım alacaklısına yaşamı boyunca bakması ve gözetmesi karşılığında, bakım alacaklısının bir malvarlığını sağlararası veya ölüme bağlı bir tasarrufla devretmeyi üstlendiği tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi nedir?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, Türk Medeni Kanunu’nunda yer alan düzenlemeler ve yapılan tanımlar dikkate alındığında, bakım borçlusunun bakım alacaklısına yaşamı boyunca bakıp gözetmeye ilişkin edimleri üstlendiği, bakım alacaklısının da buna karşılık yaptığı sağlararası veya ölüme bağlı tasarrufla malvarlığını veya bazı malvarlığı değerlerini devretmeyi üstlendiği, tam iki tarafa borç yükleyen, şekle bağlı, talih ve tesadüfe bağlı bir sözleşme olarak tanımlanabilir.

Türk Borçlar Kanunu ölünceye kadar bakma sözleşmesini şu şekilde düzenlemiştir;

MADDE 611- “Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, bakım borçlusunun bakım alacaklısını ölünceye kadar bakıp gözetmeyi, bakım alacaklısının da bir malvarlığını veya bazı malvarlığı değerlerini ona devretme borcunu üstlendiği sözleşmedir.

Bakım borçlusu, bakım alacaklısı tarafından mirasçı atanmışsa, ölünceye kadar bakma sözleşmesine miras sözleşmesine ilişkin hükümler uygulanır.”

MADDE 612– “Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, mirasçı atanmasını içermese bile, miras sözleşmesi şeklinde yapılmadıkça geçerli olmaz.

Sözleşme, Devletçe tanınmış bir bakım kurumu tarafından yetkili makamların belirlediği koşullara uyularak yapılmışsa, geçerliliği için yazılı şekil yeterlidir.”

MADDE 613– “Bakım borçlusuna bir taşınmazını devretmiş olan bakım alacaklısı, haklarını güvence altına almak üzere, bu taşınmaz üzerinde satıcı gibi yasal ipotek hakkına sahiptir.”

MADDE 614– “Bakım alacaklısı, sözleşmenin kurulmasıyla bakım borçlusunun aile topluluğuna katılmış olur. Bakım borçlusu, almış olduğu malların değerine ve bakım alacaklısının daha önce sahip olduğu sosyal durumuna göre hakkaniyetin gerektirdiği edimleri, bakım alacaklısına ifa etmekle yükümlüdür.

Bakım borçlusu, bakım alacaklısına özellikle uygun gıda ve konut sağlamak, hastalığında gerekli özenle bakmak ve onu tedavi ettirmek zorundadır.

Kabul ettikleri kişilere ölünceye kadar bakma amacıyla kurulmuş olan kurumların bakım borcunun kapsamı ve ifası, kendilerince hazırlanarak yetkili makamların onayından geçen genel düzenlemelerle belirlenir. Bu düzenlemeler, sözleşmenin içeriğinden sayılır.”

Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin özellikleri nelerdir?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin özelliklerine bakmak gerekirse;

• Bakım alacaklısının, bakım borçlusu tarafından ölünceye kadar bakılması bu sözleşmenin en belirgin unsuru olup sürekli borç niteliği taşır.
• Bakım alacaklısı ölünceye kadar bakılıp gözetilmesi karşılığında, bakım borçlusuna bir malvarlığını veya bazı malvarlığını değerlerini devretme borcu üstlenir.
• Bakım alacaklısının ölünceye kadar bakılması sürekli olmalıdır.
• Ölünceye kadar bakma sözleşmesi tam iki tarafa borç yükleyen, ivazlı, rızai, bağımsız, talih ve tesadüfe bağlı bir sözleşmedir.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin şekli nasıl olmalıdır?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi miras sözleşmesi şeklinde yapılmadıkça geçerli olmayacaktır. Miras sözleşmesinin geçerli olabilmesi için de resmi vasiyetname şeklinde düzenlenmesi gerekmektedir.  Sözleşmenin tarafları arzularını resmi makama aynı zamanda bildiriler ve düzenlenen sözleşmesi memurun ve iki tanığın önünde imzalarlar. (TMK m.545)

Ölünceye kadar bakma sözleşmesinde muvazaa nedir?

Bakım alacaklısı genellikle yaşlılığında veya hastalığında, kendine güvence sağlamak veya yalnız kalma korkusu nedeniyle mirasçılardan biri veya üçüncü bir kişi ile ölünceye kadar bakma sözleşmesi yapabilir. Böyle bir sözleşmenin gerçekte ivaz karşılığı mı yoksa mirasçılardan mal kaçırma amacıyla mı yapıldığı ancak mirasbırakının iradesinin tespit edilmesi ile mümkündür. Mirasbırakının iradesini tespit etmek için Yargıtayın belirlediği bazı kriterler mevcuttur;

• Bakım alacaklısının yaşlı veya hasta olması, dolayısıyla bakıma muhtaç olması sözleşmenin ivazlı olduğuna ilişkin bir karinedir.
• Sözleşmenin uzun süre devam etmesi ve bakım alacaklısı tarafından herhangi bir dava açılmaması da ivaz niteliğini güçlendirir.
• Devredilen malların tüm malvarlığına oranı bakım alacaklısının amacını tespitte önemli rol oynar. Devredilen malvarlığı makul ise muvazaa iddiasından söz edilemezken tüm taşınmazların devri gibi durumlarda muvazaa iddiası kabul edilebilmektedir.
• Yargıtay mirasbırakanın eşiyle yapmış olduğu ölünceye kadar bakma sözleşmesinde özel bir bakım ihtiyacının varlığını aramaktadır.
• Mirasbıkanın ölümünde kısa bir süre önce ve yaşlılığında bu sözleşmeyi imzalaması muvazaaya işaret edebilmektedir.
• Ülkemizin sosyo-kültürel yapısında erkek evlatlar kız evlatlara üstün tutularak muvazaalı sözleşmeler sıklıkla yapılabilmektedir.
• Mirasbırakanın ölünceye kadar bakma sözleşmesini mirastan mal kaçırmak amacıyla yaptığını iddia eden mirasçılar muvazaalı sözleşmenin üçüncü tarafı olduğundan muvazaa iddialarını her türlü deliller ispat edebilirler.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin tenkisi mümkün müdür?

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi bir ivazlı sözleşme niteliğinde olduğundan, kural olarak tenkisi istenemez. Ancak bakıp gözetme hususu gerçeği yansıtmadığı takdirde karşılıksız bir sözleşme ortaya çıkar.  Bu durumda gizli bağış söz konusu olur ki, bu takdirde ölünceye kadar bakma sözleşmesinin TMK m.565/1/4 uyarınca tenkise tabi tutulması gerekecektir.

Başka bir deyişle mirasbırakanın yapmış olduğu bir ölünceye kadar bakma sözleşmesinde , bağışlama veya saklı payı ihlal etme amacıyla hareket etmesi durumunda, bakım borçlusuna devredilen malvarlığı için saklı paylı mirasçılar tarafından tenkis talebi söz konusu olabilir.

Avukat vekalet ücreti ne kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl  Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  Miras hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla miras hukuku avukatı vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir. (2022 tarifesi için tıklayınız.)

İlgili yazılarımız;

• Ölünceye kadar bakma sözleşmesi,
• Mirastan çıkarmanın iptali davası,
• Vasiyetnamenin tenfizi davası,
• Ortaklığın giderilmesi/İzale-i şuyu davası,
• Satış yoluyla ortaklığın giderilmesi,
• Mirastan mal kaçırma (muris muvazaası) davası,
• Mirasın hükmen reddi davası,
• Vasiyetname ve mirasçı tayini sözleşmesi düzenleme,
• Terekenin tespiti ve teslimi davası
• Terekenin tespiti davası,
• Vasiyetname,
• Mirasta tenkis davası,
• Mirasta denkleştirme davası,
• Terekeye temsilci ataması
• İstihkak davası
• Ecrimisil davası,
• Gaiplik Kararı
• Mirasta mal paylaşımı,
• Muhdesatın aidiyetinin tespiti davası
• Mirasta saklı payın korunması davası,
• Muvazaalı miras hukuku işlemlerine karşı iptal davaları,
• Muris ve Mirasçı
• Miras hukuku nedir?
• Mirasçıların miras talebine veya reddine (reddi miras) ilişkin davalar.

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numaralı telefondan numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz

AV.İREM BİKE DEMİRHAN