Occam’ın Usturası: Bir Basitlik İlkesi

 “Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem.”

Occam’lı William 1280 – 1349 yılları arasında yaşamış bir İngiliz filozof. Katolik kilisesince azizlik düzeyine yükseltilmiş olan Aquinaslı Thomas’ın akıl ve inancı bir araya getiren ve kilisenin temel öğretisine dönüşen senteziyle çatışan düşünceler öne sürdüğü için kilise tarafından lanetlenmiş.

Occam’ın Usturası (Ockhamın Usturası) diye bilinen ve basitlik ilkesi diye adlandırılabilecek yaklaşım çok basit bir mantığa dayanıyor: Bir olgunun açıklanması, mümkün olan en az varsayıma dayanmalıdır. Gereksiz olan ayrıntılar elimine edilirse doğru yaklaşımı bulmak mümkün olur. Latince’de buna Lex Parsimoniae (yalınlık yasası) deniyor. William’ın kendi ifadesiyle Latincesi şöyle: “Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem.” Zorunlu olmadıkça varlıkları çoğaltmamak gerekir. Başka şeyler değişmeden kaldığında bir sorunun en basit çözümü en iyi çözümdür. Eğer bir meseleyi çözmek için iki yaklaşım varsa daha az varsayıma dayanan daha az varlık ortaya koyan basit olan yaklaşım tercih edilmelidir. Bir meseleyi anlamak için daha az varlıkla o meseleyi anlamak veya çözmek varken daha fazla varlıkla o meseleyi anlamaya ya da çözmeye çalışmanın anlamı yoktur.Eğer belirli bir fenomeni açıklayan iki rakip teori varsa, bunlardan daha basit olan tercih edilmelidir.

Bu yaklaşımda usturaya verilen sembolik rol, sorunu anlamak ya da çözmekte gereksiz olan varlıkların kesilip atılmasını sağlamasıdır.

AV.İREM BİKE DEMİRHAN