İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası Nedir? 2025

“İzale” kelime anlamı olarak giderme anlamına gelirken “şuyu” ise ortaklığı ifade etmektedir. Nitekim İzale-i şuyu denildiğinde ortaklığın giderilmesi ifade edilmektedir.

İzale-i şuyu davası bir diğer adıyla ortaklığın giderilmesi davası, taşınır ve taşınmaz üzerinde birlikte mülkiyet çeşitlerinden olan paylı mülkiyet ya da el birliği mülkiyetinin mevcut olması durumunda ortaklar arasında paydaşlığa son verilmesi ile kişisel mülkiyet tesis edilmesini sağlamaya yönelik dava türüdür.

Mirasın açılması ile mirasçılar derhal ve kanun gereği miras ortaklığının üyesi olmak suretiyle mirasçılık sıfatı ve miras hakkı kazanmaktadır. Miras ortaklığı mirasın paylaştırılmasının sona erdiği ana kadar devam etmektedir.
Tereke üzerinde hak sahibi bulunan birden fazla mirasçının bulunması durumunda kural olarak mirasçılar, tereke üzerinde elbirliği mülkiyet hükümleri uyarınca hak sahibi olmaktadır.

Ne var ki TMK m.644 hükmü bu kural bakımından istisna öngörmektedir. Söz konusu hükme göre, mirasçılardan her biri tereke üzerindeki elbirliği mülkiyetin paylı mülkiyete dönüştürülmesini isteyebilir. Bu taktirde, mirasçılar tarafından süresi içinde elbirliği mülkiyetin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülebilir. Aksi halde veya paylaşma davası açılmadıkça Sulh Hâkimi elbirliği mülkiyetin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verir.

Kısaca, birden fazla mirasçının bulunması halinde kanun gereği doğan ve paylaşmanın sona ermesine kadar devam eden miras ortaklığı süresince miras üzerinde kişisel mülkiyet hakkı yoktur.
Paydaş malik bulunan mirasçıların miras konusu mallar bakımından paylaşma hususunda anlaşma sağlayamaması halinde izale-i şuyu davası açılır.

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası Kime Karşı Açılır?

Ortaklığın giderilmesi davası, menkul ve gayrimenkul’e ortak olan tüm paydaşlara karşı açılır. Herhangi bir paydaş taşınır e taşınmaz maldaki ortaklığa son verilerek ortaklığın ortaklığın bitirilmesini talep edebilir. Paydaşlar, kendi aralarında malı nasıl pay edeceklerine dair bir anlaşma yaparak ortaklığa son verebilir. Anlaşma yoluyla ortaklık sonlandırılmaz ise, paydaşlardan biri diğer tüm paydaşlar aleyhine izale-i şuyu davası açarak dava yoluyla ortaklığın giderilmesini isteyebilir.

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davasında Görevli Ve Yetkili Mahkeme Neresidir?

İzale-i şuyu davasında yetkili mahkeme taşınmaz malın bulunduğu yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesidir.

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davasının Aşmaları Nelerdir?

1.  Noter veya Sulh Hukuk Mahkemesinden veraset ilamı alınır.
2. Miras malları tespit edilir. Tespit yapılamıyor ise terekenin tespiti davası açılır.
3. Mirasçıların kendi arasında anlaşması halinde miras taksim sözleşmesi akdetmek suretiyle paylaşım gerçekleştirilir.
4. Mirasçılar kendi aralarında anlaşamıyor ise ortaklığın giderilmesi davası ile yargısal paylaşım yoluna gidilir.
5. Aynen taksim mümkün ise mallar, mirasçılar arasında aynen paylaştırılır.
6. Aksi taktirde ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilir.
7. Satış sonrasına elde edilen tutar tüm mirasçılar arasında paylaştırılır.

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Aynen Taksim Suretiyle Nasıl Yapılır?

Ortaklığın giderilmesi davasında, miras konusu malvarlığı değerinin paylaşılması ilk yol aynen taksimdir. Aynen taksim suretiyle paylaşma yapılabilmesi için taraflardan birinin bunu talep etmesi gerekmektedir. Eğer paydaşlardan biri tarafından aynen taksim yolu cazip bulunuyor ise ilgili tarafından ortaklığın giderilmesi dava dilekçesi hazırlanırken bu talebe mutlaka dilekçede yer verilmelidir.
TMK m.669/2 gereği taraflardan biri ortak malın aynen taksim suretiyle paylaştırılması talebinde bulunur ise hâkim, öncelikle aynen taksim şartlarının bulunup bulunmadığını araştırmak zorundadır. Bu incelemede şu hususlara dikkat edilmektedir:

• Taşınmazın yüz ölçümü, niteliği, tarım arazisinin niteliği
•  Pay ve paydaş sayısı
• İmar mevzuatına göre mümkün olup olmadığı
• Taşınmazın önemli ölçüde değer kaybına uğrayıp uğramadığı
• Paydaşların rızası

Söz konusu kriterlerin mevcut olmadığı durumlarda hâkim, aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesi talebini reddetmektedir. Bu durumda malın satış suretiyle paylaştırılmasına karar verilmektedir.

Taşınır Mallarda Aynen Taksim

Taşınır mallarda aynen taksim yapılabilmesi için her paydaşa verilen malın aynı tür olması gerekmektedir. Aksi takdirde, paydaşlara farklı tür taşınır mal verilmesi geçerli olmamaktadır. Aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesi kararı sonucunda taşınır mal paydaşa teslim edilmemiş ise söz konusu karar kesinleşme tarihinden itibaren 10 yıl zamanaşımına tabi olmaktadır.

Taşınmaz Mallarda Aynen Taksim

Kural olarak aynen taksim suretiyle paylaştırma sonucunda her bir paydaşa düşen parça değeri birbirine denk olmaktadır. Ortaklığın giderilmesi sonunda paydaşlara düşen değerler arasında farklılık oluşmaktaysa eksik değerdeki parçaya ivaz eklenmek suretiyle denkleştirme sağlanmaktadır. Ancak paydaşlar arasında anlaşma sağlanmış veya davacı mirasçı ya da mirasçılar tarafından ortaklığın giderilmesi cevap dilekçesi ile bu dava kabul edilmiş ise hâkim bu hususa bağlı olmakta ve davayı anlaşma minvalinde sonuca bağlamaktadır. Taşınmaz mal bakımından aynen taksim kararı kesinleştiği takdirde ilgili paydaş mülkiyeti kazanmaktadır. Dolayısıyla zamanaşımı söz konusu olmamaktadır. Bu sonucun doğumu için sicile tescil önem arz etmemektedir.

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Satış Suretiyle Nasıl Yapılır?

Taşınmazın aynen taksimi mümkün değilse ortaklığı satış suretiyle giderilmesine karar verilmektedir. Taşınmaz mal üzerindeki ortaklığın taşınmaz mal yoluyla giderilmesi sonucunda;

• Ailenin mal varlığı el değiştirmektedir.
•  Mirasçılar terekeden uzaklaştırılmaktadır.
• Taşınmazlar el değiştirmektedir.
• Tarımsal amaçlı taşınmazlar üçüncü kişilerin eline geçmiş olmaktadır.

Ortaklığın giderilmesi suretiyle satış yolunda taraf olarak tüm mirasçıların gösterilmesi gerekmektedir.
Kural olarak ortaklığın giderilmesi davasında satış açık arttırma yoluyla yapılmaktadır. Ancak tüm paydaşların oy birliği sağlaması halinde satışın yalnızca ortaklar arasında gerçekleşecek şekilde yapılması da mümkündür.

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davasının Açılması Hangi Hallerde Engellenir?

Kanun Gereği: TMK m.643’e göre mirasın açıldığı tarihte, gelecekte mirasçı olması muhtemel bir cenin mevcut ise paylaşma onun doğumuna kadar ertelenmektedir. Nitekim, bebeğin doğumunu beklemeden paylaşmanın gerçekleşmesi halinde bebek sağ olarak doğduğu taktirde yapılan paylaşmanın geçersiz sayılmasını ve tekrar paylaşma yapılmasını talep hakkına sahip olmaktadır.
Hâkim Kararıyla: TMK m.642’ye göre derhal yapılacak bir paylaşma, paylaşım konusu malın değerini önemli ölçüde azaltacak ise mirasçılardan birinin istemi üzerine paylaşımın ertelenmesine karar verilmesi mümkün olmaktadır. Bu hüküm gereği hâkim tereke malının tamamının paylaşımının ertelenmesine karar verebileceği gibi bazı malların paylaşımının ertelenmesine de karar verebilmektedir.

Bu durumda paylaşımı ertelenen mallar üzerinde miras ortaklığının devam etmesi sonucu doğmaktadır.
Sözleşme: Mirasçılar tarafından sözleşme serbestisi ilkesi gereği yapılacak TBK m.19 anlamında bir sözleşme ile paylaşmayı erteleme hususunda anlaşılması mümkündür. Bu hususta yapılacak sözleşmenin, paylaşmanın sona ermesine kadar akdedilmesi mümkündür.

Ancak bu hususta yapılacak bir sözleşme ile paylaşmayı isteme hakkının en fazla 10 yıl ertelenmesine imkan tanımaktadır. Konuyla alakalı Yargıtay 14.Hukuk Dairesinin 2016/12515 E. 2020/309 K. 13.01.2020 tarihli kararı şöyledir: “Somut olayda; 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 676. maddesine göre, paylaşma sözleşmesinin geçerliliği yazılı şekilde yapılmasına bağlı olup eldeki davanın mirasçıları arasında 09.10.1995 tarihli adi yazılı miras taksim sözleşmesi yapılmış olmakla geçerliliği ortada olan miras taksim sözleşmesine rağmen paydaşlardan birinin taşınmaz üzerindeki ortaklığın giderilmesini dava etmekte 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-h. maddesi gereği dava şartı olan hukuki yararı bulunmamaktadır.

Tüm bu nedenlerle; mahkemece, davacının davayı açmada hukuki yararı bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken davaya konu taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.”Murisin Ölüme Bağlı İrade Beyanı: Muris, ölüme bağlı bir irade beyanıyla mirasın paylaşılmasını belirli bir süre için erteleyebilmektedir. Ancak tamamen yasaklaması kanuna aykırı olduğu için geçersiz olmaktadır.

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davasında Zorunlu Arabulucuya Gidilir Mi?

1 Eylül 2023 tarihinden itibaren ortaklığın giderilmesi davası açılmadan önce arabuluculuk yolunun kullanılması zorunlu hale getirilmiştir. Bu tarihten sonra açılacak olan ortaklığın giderilmesi davasında, arabuluculuk yoluna başvurulmamışsa dava, dava şartı eksikliği gerekçesiyle usulden reddedilecektir.

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davasının Açılamayacağı Haller Nelerdir?

Ortaklığın giderilmesi davası bazı sınırlamalar hariç olmak üzere her zaman açılabilen bir dava olup herhangi bir zamanaşımı süresine tabi değildir. Ancak TMK hükümlerine göre;
1- Hukuki bir işlem gereğince paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunması halinde,
2- Paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunması halinde,
3- Uygun olmayan zamanda
Ortaklığın giderilmesi istenemez. Paylaşmayı isteme hakkı, hukuki bir işlemle en fazla 10 yıllık süreyle sınırlandırılabilir.

Kamu Malı Niteliğindeki Taşınmazlar İçin İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası Açılabilir Mi?

Kamu malı niteliğinde olan taşınmazlar ortaklığın giderilmesi davasına konu edilemez. Konuyla alakalı Yargıtay 14.Hukuk Dairesinin 2019/964 E. 2020/42 K. 06.01.2020 tarihli kararı şöyledir: “Yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda somut olaya gelince; dosya kapsamında yer alan tüm bilgi ve belgelerden, dava konusu 597 parsel sayılı taşınmazın “Yol” vasfı ile 01.07.2013 tarihli ifraz işlemi edinme sebebine dayalı olarak “Yol” vasfı ile tescil edildiği anlaşılmaktadır. Kural olarak yollar, Türk Medeni Kanununun 715. maddesi kapsamına giren devletin hüküm ve tasarrufundaki yerlerdendir. Bu özelliği itibariyle de kamu malı niteliğindedir.

Bu durumda mahkemece, dava konusu 597 parsel sayılı taşınmazın tamamı tapuya “Yol” olarak tescil edildiğinden ve kamu malı niteliğinde olan yolun ortaklığının giderilmesi mümkün olmadığından, anılan taşınmaz yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabul edilmek suretiyle ortaklığının satış yoluyla giderilmesine karar verilmesi doğru görülmemiş; bu nedenle hükmün bu taşınmaz yönünden bozulması gerekmiştir.”

Aile Konutu Şerhi Bulunan Taşınmaz Hakkında İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası Açılabilir Mi?

Aile konutu şerhi bulunan taşınmaz hakkında izale-i şuyu davası açılamaz. Konuyla alakalı Yargıtay 14.Hukuk Dairesinin 2016/12589 E. 2020/266 K. 13.01.2020 tarihli kararı şöyledir: “Somut olayda; dava konusu taşınmazın taraflar adına 1/2’şer pay ile kayıtlı olduğu, Nazilli Aile Mahkemesinin 14.02.2012 tarih, 2011/396 Esas, 2012/101 Karar sayılı hükmü ile dava konusu taşınmaz üzerine “aile konutu” şerhi konulduğu, hükmün 04.04.2013 tarihinde kesinleştiği,

Dosyanın temyiz incelemesi sırasında yapılan nüfus kaydı incelemesinde taraflar arasındaki evlilik birliğinin de devam ettiği anlaşılmaktadır. Dava konusu taşınmaza aile konutu şerhi konulduğuna göre artık bu şerh, ortaklığın giderilmesine engel teşkil eder. Tapu kaydındaki aile konutu şerhi terkin edilmediği müddetçe ortaklığın giderilmesine karar verilmesi mümkün olmadığından mahkemece, davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.”

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davasında İlamlı Takip Yoluyla Satış İstenebilir Mi?

Ortaklığın giderilmesi davasında ilamlı takip yoluyla satış istenmesi mümkün değildir. Satış yapılması için ilamı veren mahkemeye başvurmak gerekmektedir. İlamı takip yoluyla satış istendiği takdirde takibin iptaline karar verilir. Konuyla alakalı Yargıtay 8.Hukuk Dairesinin 2014/25583 E. 2016/8594 K. 10.05.2016 tarihli kararı şöyledir: ” Takip konusu ilam ortaklığın satış suretiyle giderilmesine ilişkin olup, ilamın infazı için öncelikle ilam mahkemesine başvurularak işlemlerin başlatılması gerekir. İlamlı takip yoluyla satışın sağlanması mümkün değildir. Bu nedenle takibin iptaline karar verilmesi gerekirken şikayetin reddine karar verilmesi doğru değildir. Hükmün bozulmasına karar verilmiştir.”

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası İle Alacak Ve Tazminat Davları Birlikte Açılabilir Mi?

Ortaklığın giderilmesi davasının ecrimisil davası gibi alacak ve tazminat davaları ile birlikte görülemez. Konuyla alakalı Yargıtay 14.Hukuk Dairesinin 2015/7322 E. 2017/458 K. Kararı şöyledir: ” Davalı … vekili, ortaklığın giderilmesi davasının haksız işgal tazminatı ile birlikte görülemeyeceğini, haksız işgal tazminatı davasında görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu ve intifadan men koşulunun da sağlanmadığını beyan ederek kararı temyiz etmiştir.

Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Ortaklığın giderilmesi davası ile alacak davası birlikte görülemez. O halde kira bedeli olarak talep edilen kısmın bu davadan tefriki ile görevsizlik kararı verilmesi ve mahkemece sadece ortaklığın giderilmesi ile ilgili bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.”

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davasında Değer Tespiti Nasıl Yapılır?

İzale-i şuyu satış prosedürü gereği öncelikle mahkeme tarafından taşınmazın tapu kaydı, kadastrosu ve imar çapı celp ettirilmektedir. Ayrıca mahkeme tarafından gerekli görüldüğü hallerde taşınmaz bakımından keşif yapılmaktadır.

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davasında Yargılama Usulleri Nelerdir?

• Sulh Hukuk Mahkemelerinde, kanun uyarınca aksi belirtilmediği sürece basit yargılama usulü uygulanır.
• Davanın kesinleşmemiş olması durumunda herhangi bir işlem yapılamaz.
•  Mahkemece ortaklığın aynen taksim yoluyla veya satış yoluyla giderilmesine karar verilebilir.
• Ortaklığın giderilmesi davası sonrasında gerçekleştirilecek satışta, yargılama sürecinde alınan bilirkişi raporunda tespit edilen miktar referans alınmaz. Satış işlemi için, satış memuru tarafından yapılacak kıymet taktiri satışın temelini oluşturur.
• Ortaklığın giderilmesi davasında ortaklığın giderilmesine karar verileceği için davada kazanan veya kaybeden taraf gibi bir ayrım bulunmaz. Davanın sonucunda her iki taraf için benzer sonuçlar doğar.
• Ortaklığın giderilmesi davası tam iki taraflı bir dava olduğundan, davacı davasından feragat etse de, davalılardan biri davaya devam etmek isterse mahkemece davaya devam edilerek esas hakkında karar verilmesi gerekir.
• Davanın iki taraflı bir dava olmasının bir sonucu olarak, dava sonucunda kazanan veya kaybeden taraftan bahsedilmemsidir. Bu nedenle yargılama giderleri ile avukat ücretinin taraflar arasında payları oranında paylaştırılması gerekmektedir.

Avukat vekalet ücreti ne kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl  Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  Görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez, dolayısıyla  her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir. (2024 -2025 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi için tıklayınız.)

İlgili yazılarımız;

• İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası Nedir? 2025
• Miras Hukuku Nedir?
• Mirasın Reddinin İptali Davası
• Muris ve Mirasçı
• Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) Davası

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz. Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için tarafımız ile iletişime geçebilirsiniz. (Avukatlık Kanunu uyarınca ücretsiz danışmanlık ve bilgi verme hizmetimiz bulunmamaktadır.

AV. İREM BİKE DEMİRHAN