İtirazın İptali Davası

İtirazın iptali davası takip konusu yapılmış ve borçlunun itiraz etmiş olduğu alacağı konu edinen bir davadır. İtirazın iptali davası, takip alacaklısı tarafından takip borçlusuna karşı itirazla duran takibin devamını sağlama amacıyla açılan bir davadır. Alacaklı davayı kazanır; yani borçlunun itirazı hükümden düşürülürse, bununla aynı zamanda borçlunun itirazı da iptal edilmiş olur. İşte bundan dolayı, bu davaya itirazın iptali davası denir. Dava takip alacaklısı tarafından, takip borçlusuna karşı açılır; yani davacı alacaklı, davalı ise borçludur.

Davacı alacaklı, iki hususa karar verilmesini ister:

Borçlunun itirazının haksızlığına, alacağının varlığına ve davalı borçlunun dava konusu alacağı bu takipte ödemek zorunda olduğuna karar verilmesi ile alacaklı, borçlunun inkar tazminatına mahkum edilmesini istiyorsa, buna hükmedilmesine borçlunun itirazının itirazına karar verilmesi.

Alacaklı, dava dilekçesinde açıkça borçlunun itirazının iptaline karar verilmesini istememiş olsa bile, borçlunun itirazını haksız bulan mahkemenin hem borçlunun itirazının iptaline hem de borçlunun bu miktarı bu takipte ödemek zorunda olduğuna karar vermesi gerekir.

İtirazın İptali Davasının Şartları

İtiraz iptali davası için bazı koşulların oluşması gerekir. Buna göre;

• Geçerli icra takibinin bulunuyor olması
• Borçlunun geçerli bir itirazda bulunması
• Davanın, belirlenen süreler içinde açılmış olması
• Hukuki yarar sağlanıyor olması
• Kesin hüküm ve derdestlik bulunmamalıdır.

Bunun yanında takibin geçersiz kılınacağı diğer sebeplere ilişkin bir şikâyet oluşursa; icra mahkemesi, işlemi kanuna ve olaya göre aykırılık da tespit ederse, işlemi iptal eder.

İtirazın İptali Davasında Yargılama Usulü

İtirazın iptali davası, yargılama usulü bakımından genel hükümlere, yani HMK’ na tabidir. Borçlu, bu davaya karşı vereceği cevapta veya varsa ikinci cevapta ödeme emrine itiraz ederken bildirmiş olduğu itiraz sebepleri ile bağlı değildir. Borçlu ödeme emrine itiraz ederken imza itirazında bulunmasa bile şimdi imzayı inkar edebilir. Çünkü, borçlunun itiraz sebepleriyle bağlılığı ilkesi, alacaklının itirazın kaldırılması talebiyle icra mahkemesine başvurması halinde uygulanır.

Borçlu, cevap veya ikinci cevap dilekçesinde, ödeme emrine itiraz ederken bildirmiş olup olmamasına bakmaksızın, bütün itiraz sebeplerini bildirmelidir; aksi halede, savunmanın genişletildiği itirazı ile karşılaşabilir. Borçlu ödeme emrine itiraz ederken bildirdiği bir itiraz sebebini itirazın iptali davasında da ileri sürmelidir. Aksi halde, itirazın iptali davasına bakan mahkeme, o itiraz sebebini kendiliğinden göz önüne alarak inceleme konusu yapamaz.

Davanın Reddi

Mahkeme, alacaklının takip konusu yaptığı alacağının mevcut olmadığı sonucuna varırsa, itirazın iptali davasının reddine karar verir. Bu ret kararının kesinleşmesi ile, alacaklının başlamış olduğu ve borçlunun itirazı ile duran icra takibi iptal edilmiş sayılır. Davanın reddi kararı ve bu kararın kesinleşmesi ile, takip konusu alacağın mevcut olmadığı kesin hüküm olarak tespit edilmiş olur. Alacaklı borçluya karşı aynı alacaktan dolayı yeni yeni bir alacak davası açamaz. Davanın reddine karar veren mahkeme, alacaklının kötüniyetle icra takibinde bulunduğu ve itirazın iptali davası açtığı kanısına varırsa, talep üzerine, alacaklıya, borçluya bir tazminat ödemeye mahkum eder. Bu tazminat reddolunan alacak miktarının yüzde yirmisinden aşağı olamaz. Mahkemenin borçlu lehine tazminata hükmedilebilmesi için borçlunun tazminat istemiş olması gerekir ve tazminatın tespitinde davadaki talep esas alınır.

Davanın Kabulü

Mahkeme, borçlunun borçlu olduğu, alacaklının alacağının varlığı kanısına varırsa, borçlunun itirazının iptaline; koşulları varsa borçluyu icra inkar tazminatı ve borçluyu yargılama giderleri ve özellikle vekalet ücreti ödemeye de mahkum eder. Bundan başka mahkeme, borçluyu yargılama giderleri ve özellikle vekalet ücreti ödemeye de mahkum eder.  Ödeme emrine itiraz ettiği için, mal beyanında bulunma zorunluluğu olmayan borçlu, itirazın iptali hakkındaki mahkeme kararının kendisine tefhim veya tebliğinden itibaren üç gün içinde mal beyanında bulunmak zorundadır. Davanın kabulü hakkındaki kararın, bu genel sonuçlarından başka, icra hukuku bakımından iki önemli sonucu daha vardır.

İtiraz ile durmuş olan icra takibine devam edilmesini sağlama

Borçlunun icra inkar tazminatına mahkum edilmesi

İcra Takibine Devam Edilmesi

Borçlunun dava ve takip konusu alacağın borçlusu olduğuna ilişkin mahkeme kararı ile, borçlunun itirazı iptal edilmiş olduğundan, alacaklı, bu kararı icra dairesine vererek, itiraz üzerine durmuş olan icra takibine devam edilmesini, yani haciz isteyebilir. İtirazın iptali davasını kazanmış olan alacaklının, borçlunun mallarının haczedilmesini isteyebilmesi için, hükmün kesinleşmiş olması şart değildir. Bunun için alacaklının, bir yıl içinde haciz talebinde bulunması gerekir. İtirazın iptali kararı ile yalnızca “itirazın iptaline” karar verilmiş ayrıca tahsile karar verilmemiş ise alacaklı böyle bir karara dayanarak yalnız, itiraz ile durmuş olan ilamsız icra takibine devam edilmesini, yani haciz isteyebilir; ilamlı icra takibi yapamaz çünkü itirazın iptali kararı ile borçlu belirli bir parayı ödemeye mahkum edilmiş değildir.

İcra – İnkar Tazminatı

İcra inkar tazminatı, borçlar hukuku anlamında bir tazminat olmayıp, ancak itirazın iptali davasında iptal kararı verildiği takdirde hükmedilen tazminat türüdür. İtirazın iptaline yani borçlunun itirazında haksız olduğuna karar verildiği takdirde alacaklı-davacı lehine icra inkar tazminatına hükmedilir.

İtirazın iptali davası sonucunda, takip konusu yapılan alacağın tamamı üzerinden değil yargılama sonucu kabul edilen miktar üzerinden icra inkar tazminatına hükmedilir. Mahkemenin borçluyu icra inkar tazminatına mahkum edebilmesi için gerekli şartlar şunlardır.

• Geçerli ilamsız icra takibi yapılmış olmalıdır
• Borçlu süresi içinde ödeme emrine itiraz etmiş olmalıdır.
• Süresi içinde açılmış bir itirazın iptali davası bulunmalıdır
• Talep şartı
• Borçlunun itirazının haksızlığına karar verilmesi
• Borçlunun icra inkar tazminatına mahkum edilebilmesi için, onun ödeme emrine kötüniyetle itiraz etmiş olması kural olarak şart değildir
• İcra inkar tazminatının miktarı

İtirazın İptali Davasında Süre

İtirazın iptali davasını açma süresi 1 yıldır. Bu sürenin başlangıç tarihi borçlunun itirazının alacaklıya usulüne uygun tebliğ edildiği tarihtir. İtirazın alacaklı tarafından tebliğ dışında herhangi bir şekilde öğrenilmiş olması dava açma süresini başlatmayacaktır.

İtirazın İptali Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

İtirazın iptali davasında görevli mahkeme HMK hükümlerine göre belirlenir. İtirazın iptali davasında dava değerine bakılmaksızın Asliye hukuk mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme ise HMK hükümlerine göre belirlenir. Genel yetkili mahkeme borçlunun yerleşim yeri mahkemesidir.

Örnek Yargıtay Kararları

Yargıtay 19. HD., 2016/11472 E., 2017/185 K. 16.01.2017 KT.:

“Dava faturadan kaynaklanan satış bedelinin tahsili için başlatılan icra takibinde itirazın iptali istemine ilişkindir. Alacak likit ve bilinebilir nitelikte olduğundan davacı yararına icra inkar tazminatına karar verilmesi gerekirken bu isteğin reddine karar verilmesi doğru olmamış, mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.”

Yargıtay 12. HD T. 7.7.2004 E. 2004/13619 K. 2004/17917 KT.:

“İcra takibine konu aynı alacakla ilgili alacaklının Avanos İcra Müdürlüğü’nün 2003/574 sayılı dosyasında İcra takibi yaptığı, borçluya 152 nolu icra emrinin tebliği üzerine itirazla icra takibinin durduğu anlaşılmaktadır. Alacaklını sözü edilen takip için itirazın kaldırılmasını talep etmek suretiyle takibin devamını sağlaması mümkün iken, aynı alacak için ilk takipten feragat edilmeksizin bu kez mükerrer şekilde örnek 151 nolu İcra emri göndererek İcra takibi yapması yerinde olmadığından mahkemece borçlu şikayetinin anılan nedenle kabulüne karar vermek gerekirken yazılı gerekçeyle reddine karar verilmesi isabetsizdir.”

YARGITAY 15.HD, E. 2018/2922, K.2019/1003, KT.07.03.2019:

“Bölge Adliye Mahkemesi tarafından geçici kabul eksiklikleri için emanete alınan ve iade edilen 593.400,00 TL’den 16 nolu kesin hakedişten geçici kabul eksiklikleri ikmali yapılmayan adı altında kesilen 447.853,60 TL’nin dava dışı … İnş. … A.Ş. tarafından 24.06.2015 tarihinde davalıya ödenmesi nedeniyle bu bedelin düşülerek 145.546,40 TL yönünden itirazin iptali ile takibin devamına karar verilmiş ise de 447.853,60 TL’nin takip konusu yapılmadığı anlaşılmaktadır. Takibe konu yapılan “1.109.152,19 TL sistem garanti kesintisi” ile “593.400,00 TL emanete alınan para”nın davalı tarafından dava tarihinden sonra 10.07.2015 tarihinde davacı taşerona ödendiği anlaşılmıştır.

İş bu durumda mahkemece, dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmesi ve 6100 sayılı HMK m. 331/1 uyarınca davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumu gözetilerek yargılama giderlerine hükmedilmesi gerekirken takip konusu yapılmayan alacak değerlendirilerek sonuca gidilmesi doğru olmamış, kararın belirtilen nedenlerle bozulması uygun bulunmuştur.”

Avukat vekalet ücreti ne kadardır?

Avukat vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl  Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  İcra hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir.(2023 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi için tıklayınız.)

İlgili yazılarımız;

• İtirazın iptali davası
• İstihkak Davası Nedir?
• İhtiyati Haciz Nedir?
• İstirdat Davası (İİK m.72)
• Menfi Tespit Davası Nedir? (İİK m.72)
• İtirazın İptali Davası (İİK m.67)
• Kesinleşmeden İcraya Konulamayacak Kararlar
• Ödeme emrine itiraz
• Konkordato
• Alacak tahsili
• Tüketici hukuku
• İcra takip işlemleri
• İhtiyati haciz
• İcra takibine itiraz
• Cari hesap alacağı takibi
• Nafaka borcu ve icra süreci
• İtirazın kaldırılması davaları
• Menfi tespit davaları
• Tasarrufun iptali davası
• Karşılıksız çek davaları
• İflas yolu ile takip
• Konkordato başta olmak üzere icra ve iflas hukuku kapsamında düzenlenen dava ve takip işlemlerini yürütmekteyiz.

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numaralı telefondan numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz. Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için tarafımız ile iletişime geçebilirsiniz. (Avukatlık Kanunu uyarınca ücretsiz danışmanlık ve bilgi verme hizmetimiz bulunmamaktadır.)

AV.İREM BİKE DEMİRHAN