İftira Suçu (TCK m.267)

İftira Suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 267. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Uygulama ve Yargıtay kararlarında iftira suçu içerisinde birden fazla hukuki konuların bulunduğu ve TCK’nda düzenlenmesi ile bu hukuki konuların korunduğu kabul edilmektedir.

İftira Suçu Nedir?

İftira suçu, bir kimse hakkında suçu işlemediğinin bilinmesine rağmen veya gerçeğe aykırı olarak suç isnadında bulunularak kişiye yönelik soruşturma veya idari yaptırım uygulanmasını sağlamaya yönelik eylemden oluşmaktadır. Bu isnat basın ve yayın yoluyla da yapılabilir. Bu suçun oluşmasındaki en önemli husus şikayet olunan kişinin isnat edilen hukuka aykırı fiili işlemediğinin bilinmesine rağmen hakkında soruşturma, kovuşturma veya idari yaptırım uygulanması amacının aranmasıdır. Hukuka aykırı fiil isnat edilen kişinin bu fiili işlemediğinin yani masum olduğunun bilinmesi gerekir. Bu sebeple iftira suçu doğrudan kastla işlenebilir. Suçun olası kast ya da taksirle işlenebilmesi mümkün değildir. İftira suçunun faili herkes olabilir.

İftira Suçunun Şartları Nelerdir?

İftira suçu özel olarak düzenlenmiş bir suç tipi değildir; suçun faili ve mağduru için özel bir şart aranmamış olup suçun faili ve mağduru herkes olabilmektedir. Suçun şartlarının oluşabilmesi için aşağıda açıkladığımız şartların bir arada bulunması gerekmektedir. Bunlar;

• Mağdura hukuka aykırı bir fiil isnat edilmesi
• Mağdura isnat edilen fiilin objektif olarak gerçek dışı olması
• Failin, isnat ettiği fiili mağdurun işlemediğini biliyor olması
• Failin suçu kovuşturmaya yetkili makamlara ihbar ya da şikayette bulunarak veyahut basın yoluyla hukuka aykırı fiil isnat etmesi.

İftira Suçu Nasıl İşlenir?

Kanunda da izah edildiği şekilde iftira suçu iki şekilde işlenebilmektedir.

• Yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak bir kimse hakkında soruşturma, kovuşturma veya idari işlem başlatılmasına neden olma suretiyle işlenebilir.

İhbar; bir kimsenin suçun şüphelisini veya suçu oluşturan olayı yetkili makamlara bildirmesidir. İhbarda bulunma hakkına herkes sahiptir. Şikayet ise; soruşturulması veya kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında, şikayete yetkili kimsenin 6 aylık hak düşürücü süre içerisinde suçun kovuşturulmasını yetkili makamlardan talep etmesidir. İhbar veya şikayet etme suretiyle bir kimseye işlemediğini bildiği hukuka aykırı bir fiil isnat etme halinde iftira suçu oluşacaktır.

• Basın ve yayın yoluyla hukuka aykırı bir fiil isnat edilmesi suretiyle işlenebilir.

Basın ve yayın suretiyle işlenmesi halinden ne anlaşılması gerektiği TCK madde 6’da açıklanmıştır. TCK madde 6 gereği her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim aracıyla yapılan yayınlar basın ve yayın yolu sayılmaktadır. Radyo, televizyon, gazete, internet gibi tüm iletişim araçları vasıtasıyla yapılan yayınlar basın yayın faaliyeti olarak kabul edilir. Bu halde yetkili makamlar hukuka aykırı fiili ilk önce basın ve yayın yoluyla verilen haberden öğrenmektedir.

İftira Suçu Nasıl İspatlanır?

İspat edilebilmesi için herhangi bir özel şart bulunmamaktadır. Bu nedenle yazılı delil ya da başkaca bir delil olmaksızın ispat edilebilir. Failin mağdura iftira atması için bir sebebinin bulunması, mağdurun söz konusu suçu işlemediğinin büyük bir ihtimalle ispat edilebilmesi gibi durumlarda fail hakkında iftiranın şartlarının oluştuğuna dair kuvvetli şüphenin doğmuş olması yeterlidir. Bu durumda iftira suçu dolayısıyla fail hakkında kamu davası yerine getirilecektir.

İftira Suçunda Maddi ve Manevi Tazminat

İftira suçu, gerçek kişilere karşı işlenen bir suçtur ve iftiraya uğrayan tarafın dava açma hakkı vardır. İdari cezalar sebebi ile tüzel kişilere iftira atılması da mümkündür. İftira davası hem gerçek kişilere hem de tüzel kişilere karşı açılabilir. Suç, TCK’ nın 267. Maddesinde düzenlenmiş ve kişilerin onurunu korumak adına hukuki yollara başvurmasına kanun yolu açmıştır.

Suçun mağduru,  suçu işleyen kişiye karşı maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Maddi tazminat davası, hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle malvarlığında meydana gelen eksilmenin, yani maddi zararların giderilmesi; Manevi tazminat, kişinin uğramış olduğu haksız fiil nedeniyle üzüntü, elem duyması, kişilik haklarının zedelenmesi sonucu belli bir tazminat ödenmesinin talebidir. Türk Borçlar Kanunu’nun 56. ve 58. maddesinde düzenlenmiştir. İftira suçu nedeniyle hükmedilecek tazminatın miktarı, olayın özellikleri, tarafların mali durumu, meydana gelen zararın büyüklüğü vs. gibi kriterler dikkate alınarak hesaplanır.

İftira Suçunun Cezası Nedir?

İftira suçu ve cezası suç unsurlarının oluşması ve mahkemede kanıtlanması ardından düzenlenir. İftira atılan tarafın tanınan ve saygınlığı olan bir kişi olması, verilecek cezanın daha fazla olmasına sebep olur. İftira suçunun cezası 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır. Özellikli hallerin bulunması durumunda bu ceza daha fazladır.

Basit iftira suçu cezası, 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır (TCK md. 267/1).

Nitelikli iftira suçu işlenmesi halinde suçun cezası yarı oranında arttırılır. (TCK md. 267/2).

İftira konusu fiili işlemediği için beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş mağdurun aleyhine olarak bu fiil nedeniyle gözaltına alma ve tutuklama dışında bir tedbir uygulanmışsa, yukarıdaki iki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır (TCK md. 267/3).

İftira konusu fiili işlemediği için mağdur hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmişse; mağdurun bu fiil nedeniyle gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; iftira eden, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu hükümlerine göre dolaylı fail olarak cezalandırılır (TCK md. 267/4).

İftira konusu fiil nedeniyle mağdurun ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkum olması halinde; iftira suçu işleyen kişi 20 yıldan 30 yıla kadar hapis cezasına; mağdurun süreli hapis cezasına mahkum olması halinde, iftira eden hakkında iftira suçu nedeniyle, mağdurun mahkum olduğu cezanın 2/3’ü kadar hapis cezasına hükmedilir. Mağdurun iftira suçu nedeniyle mahkum olduğu cezanın infazına başlanmışsa, iftira edene bu fıkra hükümlerine göre verilen ceza yarısı oranında arttırılır (TCK md. 267/5-6).

Mağdura atılan iftira neticesinde, mağdur ile ilgili hapis cezası dışında adli veya idari bir yaptırım uygulanmışsa; iftira eden kişi, 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK md. 267/7).

İftira Suçu Şikayet Tabi Midir?

İftira suçunun soruşturulması veya kovuşturulması şikayete bağlı değildir. İftira suçu öğrenildiği anda savcılık tarafından resen soruşturma başlatılır. Bu sebeple iftira suçunun mağduru şikayetten vazgeçmiş olsa bile soruşturma veya kovuşturma resen devam edecektir.

İftira Suçunda Uzlaşma

İftira suçu uzlaşma kapsamındaki suçlardan değildir. Taraflar aralarında anlaşmış olsa bile suçun soruşturulması veya kovuşturulması resen devam eder. Suçun uzlaştırma kapsamına alınmamış olması nedeniyle yeterli şüphenin varlığı halinde savcının iddianame düzenleyerek doğrudan kamu davasını açması gerekir.

İftira Suçunda Zamanaşımı Nedir?

Ceza davası zamanaşımı, suçun işlenmesinden sonra belirli bir sürenin geçmesi durumunda ceza davasının düşmesi anlamına gelir. İftira suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Dava zamanaşımı süresi olan 8 yıllık sürenin dolmasıyla birlikte artık iftira suçunun failine ceza verilemeyecektir.

Görevli ve Yetkili Mahkeme

Görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir. İftira suçu nedeniyle açılan dava suçun işlendiği yer Asliye Ceza Mahkemesinde görülecektir.

İftira Suçunda Örnek Yargıtay Kararları

Yargıtay 8. Ceza Dairesi Esas: 2019/ 12806 Karar: 2020 / 14132 Karar Tarihi:24.06.2020

“Katılan avukat ile sanık mahkeme yazı işleri müdürü olan sanık arasında bir dosyanın bulunup bulunmaması sebebiyle tartışma yaşandığı, ancak sanığın tüm dosya içeriğinden ve beyanlardan anlaşıldığı üzere gerçekleşmediği halde katılan avukatın kendisine yönelik tehditte bulunduğuna ve yaralamaya teşebbüs ettiğine ilişkin tutanak düzenlediği ve bu kapsamda avukat hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı’na ve Ankara Baro Başkanlığı’na şikayette bulunarak katılanın soruşturma geçirmesine neden olduğu anlaşılmıştır. Sanık, yaşanan bir tartışmayı olduğundan farklı göstererek hiç bir maddi vaka ve somut olguya dayanmadan katılanın tehdit ve kasten yaralamaya teşebbüs suçlarını işlemediğini bildiği halde işlenmiş gibi göstermek suretiyle hukuka aykırı bir fiil isnadında bulunması karşısında TCK.nın 267. maddesinde düzenlenen iftira suçu tüm unsurları ile oluştuğu halde hatalı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi,

Yasaya aykırı, katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan sair yönleri incelenmeyen hükmün bu sebeplerden dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken CMUK.nın 321. maddesi gereğince BOZULMASINA, 24.06.2020 gününde oy çokluğuyla karar verildi.”

Yargıtay 8. Ceza Dairesi Esas: 2017/ 15387 Karar: 2020 / 8328 Karar Tarihi:04.02.2020Dava ve Karar:

“İftira suçunun oluşabilmesi için; yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat edilmesinin gerektiği, somut olayda; katılanı şikayette bulunarak suç isnadında bulunan sanığın eyleminin, yasal unsurları itibariyle TCK.nın 267. maddesinde düzenlenen iftira suçunu oluşturduğu ve sanığın asılsız ihbarı üzerine katılanın teknesinde arama yapılması nedeniyle sanık hakkında sübut bulan eyleminden dolayı TCK.nın 267/1. ve 267/3. maddeleri gereğince mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi,

Sonuç: Yasaya aykırı, katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK.nın 321. maddesi gereğince BOZULMASINA, 04.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.”

Yargıtay 9. CD., 27.9.2013 tarih, 2013/6877 E., 2013/11962 K. sayılı kararında ise

“somut olayda; uyuşturucu madde ticareti yapmak suçundan hakkında yürütülen soruşturma ve kovuşturma evrelerinde alınan ifadesinde uyuşturucuyu şikayetçi E.’den aldığını ifade eden sanığın bu beyanının savunma hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, iddialarını ispat edememesinin iftira suçunun işlendiğinin kanıtı sayılamayacağı eyleminin suç işlemediğini bildiği kimselere suç atmak biçiminde olmayıp savunma hakkını kullanma niteliğinde bulunduğu, bu nedenle sanığa atılı iftira suçunun yasal unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden, beraati yerine yazılı gerekçe ile mahkumiyetine karar verilmesi,”ni hukuka aykırı bulmuştur.

Ceza davaları ne kadar sürer?

Ceza hukukunu ilgilendiren davalarında süre mahkemenin yoğunluğuna ve dosyanın kapsamına göre değişebilmektedir. Adalet Bakanlığı tarafından yargıda hedef süreler belirlenmiştir. Bu süreler davanın konusu ve niteliği uyarınca belirlenmiş olup İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde değerlendirilmez. Pratik uygulamalara göz atıldığında;

• Soruşturmanın tamamlanması
• Tanıkların dinlenilmesi
• Delillerin toplanmasında geçen süreçler davanın süresini etkilemektedir.

Ancak bir davanın en kısa süre içerisinde sonuçlanması doyanın yakından takip edilmesi ile birebir ilgilidir. İyi bir dosya takibi davanın gereksiz uzamasını engellemektedir.

 Avukat vekalet ücreti ne kadardır?

Ceza avukatı vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl  Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  Ceza hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla ceza avukatı vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir. (2023 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi için tıklayınız.)

İlgili yazılarımız;

• Soruşturma aşamasındaki dosya takibi
• Asliye Ceza Davaları
  • İftira suçu
  • Kişisel verilerin kaydedilmesi suçu
  • Organ ve doku ticareti suçu
  • Suç üstlenme suçu
  • Konut dokunulmazlığının ihlali suçu
  • Yalan tanıklık suçu
  • Eziyet suçu
  • Göçmen kaçakçılığı suçu
  • Dolandırıcılık suçu
  • Hakaret suçu
  • Hırsızlık suçu
  • Taksirle öldürme suçu
  • Kasten yaralama suçu
  • Tehdit Suçu
  • Hakkı olmayan yere tecavüz suçu
• Ağır Ceza Davaları
  • Yağma suçu
  • Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu
  • Uyuşturucu ticareti suçu
  • Uyuşturucu madde ticareti suçunun unsurları
  • Kasten öldürme suçu
  • Görevi kötüyle kullanma suçu
  • Kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi suçu
  • Cinsel saldırı suçu
  • Çocuğun cinsel istismarı suçu
  • Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu
  • Nitelikli dolandırıcılık suçu
  • Parada sahtecilik suçu
  • Rüşvet suçu
  • İşkence suçu
  • Hileli iflas suçu
  • Zimmet suçu
  • İrtikap suçu
• Sulh Ceza Davaları
• Çocuk Ceza Davaları
• Vergi Ceza Davaları
• İnfaz hukuku işlemleri

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numaralı telefondan numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz.

AV.İREM BİKE DEMİRHAN