Hakaret Suçu (TCK m.125)

Hakaret suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun kişilere karşı işlenen suçlar kısmında ve şerefe karşı suçlar bölümünde düzenlenmiştir. Şerefe karşı suçlar, kişinin manevi varlığına yönelik saldırıları önlemeye, şeref hakkını korumaya yönelik suçlardır. Hakaret suçu ile korunan hukuki değer kişilerin şerefi, saygınlığı, haysiyeti ve toplum içindeki itibarı gibi değerlerdir.

Hakaret Suçu Nedir?

Hakaret suçu seçimlik hareketli bir suç tipidir, işlenmesi bakımından kişinin yüzüne karşı işlenebileceği gibi şartları oluşması halinde gıyapta ve hatta  günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte pek çok şekilde hakaret suçunun oluştuğunu görebiliriz.  İsnat edilen fiil veya olgunun mutlaka kişinin şeref ve saygınlığını rencide edebilecek şekilde olması gerekmektedir. Ancak kişinin şeref ve yoksunluğunu rencide etmesi aranmaz. Rencide edebilecek nitelikte söz veya hareketin varlığı yeterlidir. Bu durumu hakim kendi değerlendirecektir. Değerlendirmede esas alınacak ölçütler, tarafların sahip olduğu çevre, kamuoyu, koşullar, yöresel örf ve adetler, mağdurun sıfatı gibi ölçütlerdir.

Gıyapta Hakaret

Gıyapta hakaret başka bir deyişle yoklukta hakaret, suçun mağdurunun kendisine edilen hakareti duymadığı veya görmediği durumlarda söz konusu olur. Gıyapta hakarette, mağdura edilen hakareti mağdur dışında duyan veya gören üçüncü kişiler mağdura bu hakareti iletmektedir. Hakaret suçu, mağdurun olmadığı yerde yani gıyabında işlenmesi halinde failin cezalandırılabilmesi için en az üç kişinin bu hakareti duyması gerekir. Gıyapta hakaretin cezalandırılabilmesi için failin ihtilatı bilmesi gerekmektedir.  Buradaki ihtilat kelimesinin sözlükteki karşılığı “karışıp görüşme, bir araya gelme, ilişkide bulunmadır. Bu durumda, hakaret suçu açısından ihtilat “başkalarıyla görüşme, konuşma, iletişime geçme” olarak tanımlanabilir.  Failin bir kişiye söylediği hakaret içeren sözleri, o kişinin de başkalarına söylemesi yoluyla ihtilat unsuru gerçekleşmez. Ancak fail bu sözleri başkalarına iletmesini isterse, o zaman suç oluşur.

Huzurda Hakaret

Hakaret suçunun mağdurun huzurunda işlenmiş sayılması için, hakaretin doğrudan mağdurun kendisi tarafından öğrenilmiş olması gerekmektedir. Hakaret suçunu oluşturan davranışların sesli, yazılı veya görüntülü bir ileti ile gerçekleştirilmesi mümkündür. Mağdura telefon, mail, mektup vb. gibi iletişim yöntemleri kullanılarak yapılan hakaret de mağdurun yüzüne karşı yapılmış sayılır. Mağdurun bu iletişim araçlarıyla kendisine yapılan hakareti öğrenmesi hakaret suçunun oluşması için yeterlidir.

Alenen Hakaret

Hakaret konusu söz veya davranışın belirlenemeyen sayıda kişi tarafından görülme, duyulma ve algılanabilme olasılığının bulunması halinde alenen hakaret suçu işlenmiş olur. Hakaret teşkil eden fiilin belirli olmayan birçok kişi tarafından algılanabilir bir biçimde olması olarak tanımlanabilir. Hakaretin herkesin girip çıktığı bu nedenle herhangi bir kimsenin duyup işitebileceği yerde yapılması halinde aleniyet gerçekleşmiştir. Söylenen sözün fiilen duyulup duyulmadığı önemli olmayıp böyle bir olasılığın varlığı yeterlidir.

Hakaret Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?

Hakarete ilişkin iki dava açılabilir. Bunlar ceza davası ve tazminat davasıdır. Hakaret suçundan kaynaklanan ceza davası TCK gereğince takibi şikayete bağlı bir suçtur. Bu da demek oluyor ki Cumhuriyet savcısı mağdurun şikayeti üzerine soruşturma işlemlerine başlayabilecektir. Ancak TCK’daki şekli bakımından hakaret suçunun

*Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmesi halinde,

*Dini, siyasi, felsefi, inanç ve kanaatlerinden dolayı, fikirlerinden dolayı, mensup oldukları dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı hakaret suçuna maruz kalmaları halinde,

*Kişinin kutsal saydığı değerlerden birine bahisle hakaret suçu işlenmesi halinde hakaret suçunun nitelikli hali işlenmiş olur.

Suçun İndirimli Halleri

• Haksız fiil nedeniyle hakaret
• Karşılıklı hakaret
• Suçun kasten yaralamaya tepki olarak işlenmesi durumlarında ceza oranında indirim olur.

Hakaret Sayılmayan İfadeler Nelerdir?

Bu sözler kanunda tek tek sayılmamıştır. Yargıtay’ın yerleşik kararlarıyla belirlenen, kategorik bir biçimde hakaret sayılmayan sözler şunlardır:

*Beddua niteliğindeki kelime ve sözler. Örneğin, “Allah belanı versin”, “Allahından bul” şeklindeki sözler beddua niteliğinde sözler olup hakaret suçuna vücut vermemektedir.

*Eleştiri veya ağır eleştiri mahiyetindeki kelime ve sözler. Örneğin, bir kamu görevlisine yönelik “işinizi yapmıyorsunuz, tembelsiniz” gibi ifadeler.

*Kaba hitap ve nezaket dışı kelime ve sözler. Terbiyesiz, ahlaksız gibi ibareler “kaba hitap” kapsamında sayılmaktadır

Salt rahatsız edici kelime ve sözler. Örneğin, “sen kendini bilmeyen birisin”, şeklindeki sözler rahatsız edici nitelikte olup hakaret suçuna vücut vermez.

Hakaret Suçunda;

Zamanaşımı ve Şikayet Süresi

Suçun kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlendiği hali haricindeki tüm halleri şikayete tabiidir; dolayısıyla mağdurun şikayet etmemesi halinde savcılık tarafından kendiliğinden inceleme yapılmamaktadır. Şikayet etmek isteyen kişi, şikayet süresini kaçırmamalı bu süre şikayet edecek kişinin hakaret fiilini ve failini öğrenmesinden itibaren 6 ay içerisinde sona erer. Bununla birlikte kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret suçu işlenmesi halinde soruşturma ve kovuşturma için mağdurun şikayeti aranmaz. Ayrıca, Cumhurbaşkanına Hakaret suçu da şikayete tabii değildir, yetkili kimselerce bu suça ilişkin olarak da resen inceleme başlatılmaktadır.

Mağdur hakaret edeni ve hakareti öğrendiği andan itibaren 6 ay içinde savcılığa suç duyurusunda bulunmalıdır. Hakaret yoklukta yapıldığında bu süre yine fiilin ve failin öğrenilmesinden itibaren başlar. Şikayetten vazgeçildiği takdirde dava düşer fakat vazgeçme vazgeçmeyi kabul etmeyen sanık hakkında etkili değildir. Hakaret suçunun zamanaşımı 8 yıl olup bu süre geçtikten sonra kimse hakaret suçundan dolayı şikâyete bağlı olarak veya resen soruşturma açılması mümkün değildir.

Uzlaştırma

Hakaret suçunun kovuşturulması şikayete bağlı olup CMK madde 253 gereği uzlaştırmaya tabi bir suçtur. Uzlaştırma, bir suça ilişkin olarak cezai soruşturma ve kovuşturma evrelerinde tarafsız bir kişinin bir nevi arabuluculuğu ile birlikte suç faili ve suçun mağdurunun bir araya getirilmesi ve taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözüme kavuşturulmaya çalışılması sürecidir. Taraflar arasında uzlaşma sağlanmazsa yargılamaya devam edilir. Bu suçun uzlaştırma kapsamında olmayan mağdurları da bulunur. Kamu görevlisine hakaret edildiğinde ya da Cumhurbaşkanına hakaret gerçekleştirildiğinde suç uzlaştırma kapsamının dışında tutulur.

Görevli ve Yetkili Mahkeme

Hakaret suçlarında başvurulması gereken yetkili Mahkeme ikametin bulunduğu yerde bulunn Cumhuriyet Başsavcılıklarıdır. Savcılığa başvuru bir şikayet dilekçesi ile yapılır ve dava açılır. Hakaret suçu üzerine yetkili ve görevli mahkeme ise Asliye Ceza Mahkemeleridir.

Ceza davaları ne kadar sürer?

Ceza hukukunu ilgilendiren davalarında süre mahkemenin yoğunluğuna ve dosyanın kapsamına göre değişebilmektedir. Adalet Bakanlığı tarafından yargıda hedef süreler belirlenmiştir. Bu süreler davanın konusu ve niteliği uyarınca belirlenmiş olup İstinaf ve Yargıtay aşamaları bu süre içinde değerlendirilmez. Pratik uygulamalara göz atıldığında;

• Soruşturmanın tamamlanması
• Tanıkların dinlenilmesi
• Delillerin toplanmasında geçen süreçler davanın süresini etkilemektedir.

Ancak bir davanın en kısa süre içerisinde sonuçlanması doyanın yakından takip edilmesi ile birebir ilgilidir. İyi bir dosya takibi davanın gereksiz uzamasını engellemektedir.

Ceza avukatı vekalet ücreti ne kadardır?

Ceza avukatı vekalet ücreti, hakkınızda yürütülecek işlem ve dava üzerinden belirlenmektedir.  Bilindiği üzere her yıl  Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yasalaşarak yürürlüğe girer.  Ceza hukuku kapsamında görülen davalarda avukat vekalet ücreti, bu tarifede belirtilen ücretin altında bir tutar olarak belirlenemez. Dolayısıyla ceza avukatı vekalet ücreti her zaman sabit ve kesin değildir. Bununla birlikte Baro tarafından belirtilen asgari ücret tarifesinin üzerinde bir avukatlık ücreti belirlenmesi mümkün olabilir. (2022 tarifesi için tıklayınız.)

İlgili yazılarımız;

• Soruşturma aşamasındaki dosya takibi
• Asliye Ceza Davaları
  • Hakaret suçu
  • Hırsızlık suçu
  • Kasten yaralama suçu
  • İftira suçu
• Ağır Ceza Davaları
  • Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu
  • Uyuşturucu madde ticareti suçunun unsurları
  • Kasten öldürme suçu
  • Kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi suçu
  • Cinsel saldırı suçu
  • Çocuğun cinsel istismarı suçu
  • Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu
  • Yağma suçu
  • Nitelikli dolandırıcılık suçu
  • Parada sahtecilik suçu
  • Rüşvet suçu
  • İşkence suçu
  • Hileli iflas suçu
  • Zimmet suçu
  • İrtikap suçu
• Sulh Ceza Davaları
• Çocuk Ceza Davaları
• Vergi Ceza Davaları
• İnfaz hukuku işlemleri

Bizimle nasıl iletişime geçebilirsiniz?

Her türlü avukatlık ve hukuki danışmanlık hizmetleri hakkında bilgi almak için 0545 588 0258 numaralı telefondan numarası üzerinden tarafımıza ulaşabilir, her türlü sorunuz için irembikedemirhan@gmail.com adresine mail gönderebilirsiniz.

AV.İREM BİKE DEMİRHAN